summaryrefslogtreecommitdiff
path: root/doc/FAQ_turkish
blob: 479fac64707bd5854887700dfca800c58a61d5b2 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1001
1002
1003
1004
1005
1006
1007
1008
1009
1010
1011
1012
1013
1014
1015
1016
1017
1018
1019
1020
1021
1022
1023
1024
1025
1026
1027
1028
1029
1030
1031
1032
1033
1034
1035
1036
1037
1038
1039
1040
1041
1042
1043
1044
1045
1046
1047
1048
1049
1050
1051
1052
1053
1054
1055
1056
1057
1058
1059
1060
1061
1062
1063
1064
1065
1066
1067
1068
1069
1070
1071
1072
1073
1074
1075
1076
1077
1078
1079
1080
1081
1082
1083
1084
1085
1086
1087
1088
1089
1090
1091
1092
1093
1094
1095
1096
1097
1098
1099
1100
1101
1102
1103
1104
1105
1106
1107
1108
1109
1110
1111
1112
1113
1114
1115
1116
1117
1118
1119
1120
1121
1122
1123
1124
1125
1126
1127
1128
1129
1130
1131
1132
1133
1134
1135
1136
1137
1138
1139
1140
1141
1142
1143
1144
1145
1146
1147
1148
1149
1150
1151
1152
1153
1154
1155
1156
1157
1158
1159
1160
1161
1162
1163
1164
1165
1166
1167
1168
1169
1170
1171
1172
1173
1174
1175
1176
1177
1178
1179
1180
1181
1182
1183
1184
1185
1186
1187
1188
1189
1190
1191
1192

                  PostgreSQL için Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
                                       
   Son güncelleme : 15 Kasım 2004 Pazartesi - 15:03:23
   
   Current maintainer: Bruce Momjian (pgman@candle.pha.pa.us)
   
   Çevirenler : Devrim Gündüz (devrim@tdmsoft.com)
   Nicolai Tufar (ntufar@tdmsoft.com)
   Volkan YAZICI (volkany@phreaker.net)
   
   Bu belgenin en güncel hali,
   http://www.PostgreSQL.org/docs/faqs/FAQ_turkish.html ve
   http://www.gunduz.org/seminer/pg/FAQ_turkish.html adreslerinde
   görülebilir.
   
   Platforma özel sorularınız, http://www.PostgreSQL.org/docs/index.html
   adresinde yanıtlanır.
     _________________________________________________________________
   
                               Genel Sorular
                                      
   1.1) PostgreSQL nedir? Nasıl okunur?
   1.2) PostgreSQL'in hakları nedir?
   1.3) PostgreSQL, hangi Unix platformlarında çalışır?
   1.4) Hangi Unix olmayan uyarlamaları bulunmaktadır?
   1.5) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?
   1.6) Desteği nereden alabilirim?
   1.7) En son sürümü nedir?
   1.8) Hangi belgelere ulaşabilirim?
   1.9) Bilinen hatalar ya da eksik özelliklere nereden ulasabilirim?
   1.10) Nasıl SQL öğrenebilirim?
   1.11) PostgreSQL 2000 yılına uyumlu mudur?
   1.12) Geliştirme takımına nasıl katılabilirim??
   1.13) Bir hata raporunu nasıl gönderebilirim?
   1.14) PostgreSQL, diğer VTYS(DBMS) lerle nasıl karşılaştırılabilir?
   1.15) PostgreSQL'e maddi açıdan nasıl destek olabilirim?
   
                         Kullanıcı/istemci Soruları
                                      
   2.1) PostgreSQL için ODBC sürücüleri var mı?
   2.2) PostgreSQL'i web sayfalarında kullanabilmek için hangi araçlar
   bulunmaktadır?
   2.3) PostgreSQL'in grafik kullanıcı arabirimi var mıdır?
   2.4) PostgreSQL ile iletişimi kurabilmek için hangi dilleri
   kullanabilirim?
   
                             Yönetimsel Sorular
                                      
   3.1) PostgreSQL'i /usr/local/pgsql dizininden başka dizinlere nasıl
   kurabilirim?
   3.2) Postmaster'ı başlattığımda Bad System Call ya da core dumped
   mesajı alıyorum. Neden?
   3.3) Postmaster'ı başlattığımda, IpcMemoryCreate hatası alıyorum.
   Neden?
   3.4) Postmaster'ı, başlattığımda, IpcSemaphoreCreate hatası alıyorum.
   Neden?
   3.5) Diğer bilgisayarların benim PostgreSQL veritabanı sunucuma
   bağlantılarını nasıl kontrol edebilirim?
   3.6) Veritabanı motorunu daha iyi başarım icin nasıl ayarlayabilirim?
   3.7) Hangi hata ayıklama özellikleri bulunmaktadır?
   3.8) Bağlanmaya çalışırken, neden "Sorry, too many clients" hatasını
   alıyorum. Neden?
   3.9) pgsql_tmpdizinin içindeki dosyalar nelerdir?
   3.10) PostgreSQL sürümlerini yükseltmek için neden bir dump/reload
   işlemi gerçekleştirmek zorundayım?
   3.11) Nasıl bir donanım kullanmalıyım?br>
   
                             İşletimsel Sorular
                                      
   4.1) Binary cursor ve normal cursor arasındaki fark nedır?
   4.2) Sorgunun sadece ilk birkaç satırını nasıl SELECT edebilirim?
   4.3) psql'in içinde gördügüm tabloların ya da diğer şeylerin listesini
   nasıl alabilirim?
   4.4) Bir tablodan bir kolonu nasıl kaldırabilirim?
   4.5) Bir satır, tablo ve veritabanı için en fazla büyüklük nedir?
   4.6) Tipik bir metin dosyasındaki veriyi saklamak için ne kadar disk
   alanı gereklidir?
   4.7) Veritabanında hangi tablo ya da index'lerin tanımlandığını nasıl
   görebilirim?
   4.8) Sorgularım cok yavaş, ya da index'lerimi kullanmıyorlar. Neden?
   4.9) Query-optimizer'ın sorgularımı nasıl değerlendirdiğini, işleme
   soktuğunu nasıl görebilirim?
   4.10) R-tree index nedir?
   4.11) Genetic Query Optimizer nedir?
   4.12) Düzenli ifade (Regular Expression) aramalarını ve büyük/küçük
   harfe duyarsız aramaları nasıl yapabilirim? Bu büyük/küçük harfe
   duyarlı aramalar için index'i nasıl kullanabilirim?
   4.13) Bir sorguda, bir alanın NULL olduğunu nasıl ortaya
   çıkarabilirim?
   4.14) Çesitli karakter tipleri arasındaki farklar nelerdir?
   4.15.1) Nasıl serial/otomatik artan (auto-incrementing) bir alan
   yaratabilirim?
   4.15.2) Serial girişinin değerini nasıl alabilirim?
   4.15.3) currval() ve nextval() diğer kullanıcılara sorun yaratmaz mı?
   4.15.4) Neden sequence sayıların transaction işleminin iptalinden
   sonra yeniden kullanılıyor? Neden sequence/SERIAL kolonumdaki
   sayılarda atlamalar oluyor?
   4.16) OID nedir? TID nedir?
   4.17) PostgreSQL' de kullanılan bazı terimlerin anlamları nelerdir?
   4.18) Neden "ERROR: Memory exhausted in AllocSetAlloc()" hatasını
   alıyorum?
   4.19) Hangi PostgreSQL sürümünü çalıstırdığımı nasıl görebilirim?
   4.20) Neden large-object işlemlerim, "invalid large obj descriptor"
   hatasını veriyor?
   4.21) Şu andaki zamanı öntanımlı değer olarak kabul eden kolonu nasıl
   yaratırım?
   4.22) Neden IN kullanan subquery'lerim çok yavaş?
   4.23) Outer join işlemini nasıl yapabilirim?
   4.24) Aynı anda birden fazla veritabanında nasıl işlem yapabilirim?
   4.25) Bir fonksiyondan nasıl çoklu satır ya da kolon döndürebilirim?
   4.26) Neden Pl/PgSQL fonksiyonları içinden güvenli bir şekilde tablo
   yaratma/kaldırma işlemlerini yapamıyoruz?
   4.27) Hangi şifreleme seçenekleri bulunmaktadır?
   
                    PostgreSQL Özelliklerini Genişletmek
                                      
   5.1) Kullanıcı-tanımlı bir fonksiyon yazdım. psql'de çalıştırdığım
   zaman neden core dump ediyor?
   5.2) PostgreSQL'e nasıl yeni veri tipleri/fonksiyonlar ekleyebilirim?
   5.3) Bir tuple döndürmek için bir C fonksiyonunu nasıl yazarım?
   5.4) Bir kaynak dosyasında değişiklik yaptım. Yeniden derlememe rağmen
   değişiklik geçerli olmuyor. Neden?
     _________________________________________________________________
   
                               Genel Sorular
                                      
    1.1) PostgreSQL nedir? Nasıl okunur?
    
   PostgreSQL, Post-Gres-Q-L. olarak okunur
   
   PostgreSQL, yeni-nesil VTYS araştırma prototipi olan POSTGRES
   veritabanı yönetim sisteminin geliştirilmesidir. POSTGRES'in zengin
   veri tiplerini ve güçlü veri modelini tutarken, SQL'in geliştirilmiş
   alt kümesi olan PostQuel dilini kullanır. PostgreSQL ücretsizdir ve
   kaynak kodu açık dağıtılır.
   
   PostgreSQL, PostgreSQL geliştirme listesine üye olan bir Internet
   geliştirici takımı tarafından geliştirilir. Şu andaki koordinatör,
   Marc G. Fournier (scrappy@PostgreSQL.org). (Bu takıma nasıl
   katılacagınızı öğrenmek için 1.6 numaralı maddeyi okuyunuz.) Bu takım,
   tüm PostgreSQL gelişiminden sorumludur.
   
   PostgreSQL 1.01 sürümünün yazarları Andrew Yu ve Jolly Chen idi.
   Bunların dışında bir kaç kisi de uyarlama, hata ayıklama ve kodun
   geliştirilmesi için çalısmıştı. PostgreSQL'in türediği orijinal
   Postgres kodu, lisans, lisansüstü ve akademisyenler tarafından,
   Professor Michael Stonebraker (University of California, Berkeley)
   koordinatörlügünde yazılmıştır.
   
   Berkley'deki yazılımın adı Postgres idi. SQL uyumluluğu 1995'te
   eklenince, adı Postgres 95 oldu. 1996 yılının sonlarında adı
   PostgreSQL olarak değiştirildi.
   
    1.2) PostgreSQL'in hakları nedir?
    
   PostgreSQL Data Base Management System
   
   Portions Copyright (c) 1996-2008, PostgreSQL Global Development Group
   Portions Copyright (c) 1994-6 Regents of the University of California
   
   Permission to use, copy, modify, and distribute this software and its
   documentation for any purpose, without fee, and without a written
   agreement is hereby granted, provided that the above copyright notice
   and this paragraph and the following two paragraphs appear in all
   copies.
   
   IN NO EVENT SHALL THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA BE LIABLE TO ANY PARTY
   FOR DIRECT, INDIRECT, SPECIAL, INCIDENTAL, OR CONSEQUENTIAL DAMAGES,
   INCLUDING LOST PROFITS, ARISING OUT OF THE USE OF THIS SOFTWARE AND
   ITS DOCUMENTATION, EVEN IF THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA HAS BEEN
   ADVISED OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE.
   
   THE UNIVERSITY OF CALIFORNIA SPECIFICALLY DISCLAIMS ANY WARRANTIES,
   INCLUDING, BUT NOT LIMITED TO, THE IMPLIED WARRANTIES OF
   MERCHANTABILITY AND FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE. THE SOFTWARE
   PROVIDED HEREUNDER IS ON AN "AS IS" BASIS, AND THE UNIVERSITY OF
   CALIFORNIA HAS NO OBLIGATIONS TO PROVIDE MAINTENANCE, SUPPORT,
   UPDATES, ENHANCEMENTS, OR MODIFICATIONS.
   
   Üstteki metin klasik açık-kod lisansı olan BSD lisansıdır. Kaynak
   kodun nasıl kullanılabileceğine dair sınırlamaları yoktur. Bu lisansı
   seviyoruz. Değiştirme niyetimiz bulunmamaktadır.
   
    1.3) PostgreSQL, hangi Unix platforlarında çalışır?
    
   Genel olarak, modern bir Unix-uyumlu platform PostgreSQL'i
   çalıştıracaktır. Ayrıntılı bilgi için kurulum belgelerine
   bakabilirsiniz.
   
    1.4) Hangi Unix olmayan uyarlamaları bulunmaktadır?
    
   PostgreSQL 8.0 sürümü ile , PostgreSQL artık Win2000, WinXP ve Win2003
   gibi Microsoft Windows NT tabanlı işletim sistemlerinde doğal olarak
   çalışmaya başlamıştır. Paketlenmiş bir kurulum programı,
   http://pgfoundry.org/projects/pginstaller. adresinden indirilebilir.
   
   Ayrıca, http://forge.novell.com adresinde Novell Netware 6 portu
   bulunmaktadır.
   
    1.5) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?
    
   PostgreSQL için ana anonim ftp sitesi ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub
   adresidir. Yansılar için, ana web sayfamıza bakabilirsiniz.
   
    1.6) Nereden destek alabilirim?
    
   Ana e-posta listesi : pgsql-general@PostgreSQL.org. PostgreSQL
   konusundaki tartışmalara açıktır. Üye olmak için, aşağıdaki satırları
   e-postanızın body kısmına (konu kısmına değil) yazıp,
   pgsql-general-request@PostgreSQL.org adresine gönderin:
subscribe
end

   Aynı zamanda, bir digest listesi bulunmaktadır. Bu listeye üye olmak
   için, pgsql-general-digest-request@PostgreSQL.org adresine, body
   kısmında
subscribe
end

   yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.
   
   Digest postalar, ana liste 30k civarında e-postaya ulaştığında üyelere
   gönderilmektedir.
   
   Bug'lar için bir e-posta listesi bulunmaktadır. Bu listeye üye olmak
   için, pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org adresine, body kısmında
subscribe
end

   yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.
   
   Aynı zamanda, geliştiriciler için tartışma listesi bulunmaktadır. Bu
   listeye üye olmak için, pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org adresine,
   body kısmında
subscribe
end

   yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.
   
   Bunun dışındaki e-posta listelerine ve PostgreSQL hakkında bilgiye,
   PostgreSQL WWW ana sayfasından ulasabilirsiniz:
   http://www.PostgreSQL.org
   
   Aynı zamanda, EFNet üzerinde, #PostgreSQL adlı bir IRC kanalı
   bulunmaktadır. Bunun için, irc -c '#PostgreSQL' "$USER"
   irc.phoenix.net Unix komutunu kullanabilirsiniz.
   
   Ticari destek veren firmaların listesine
   
   http://www.postgresql.org/users-lounge/commercial-support.html
   
   adresinden ulaşbilirsiniz.
   
    1.7) En son sürüm nedir?
    
   PostgreSQL'in son sürümü 7.4.6'dır.
   
   Her 6-8 ayda ana sürüm çıkarılması planlanmaktadır.
   
    1.8) Hangi belgelere ulaşabilirim?
    
   Dağıtımın içinde, kitapçıklar, kitapçık sayfaları ve bazı küçük
   örnekler verilmektedir. /doc dizinine bakınız. Ayrıca, bu el
   kitapçıklarını online olarak http://www.PostgreSQL.org/docs/
   adresinden inceleyebilirsiniz.
   
   http://www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html ve
   http://www.commandprompt.com/ppbook adreslerinde PostgreSQL kitapları
   bulunmaktadır. PostgreSQL kitablarının listesine,
   http://www.ca.PostgreSQL.org/books/ adresinden ulaşaiblirsiniz.
   Ayrıca, PostgreSQL konusundaki teknik makalelere de
   http://techdocs.PostgreSQL.org/ adresinden ulaşabilirsiniz.
   
   psql'in, \d ile baslayan veri tipler, operatorler, fonksiyonlar,
   aggregate'ler, vb. ile ilgili güzel komutları vardır.
   
   Web sitemiz daha fazla belgeyi içermektedir.
   
    1.9) Bilinen hatalar ya da eksik özelliklere nereden ulaşabilirim?
    
   PostgreSQL SQL-92 uyumluluğu içindedir, standartlardan fazla da
   özellikleri bulunmaktadır. Bilinen hatalar, eksik özellikler ve
   gelecek ile ilgili planlar için TODO listesine bakınız.
   
    1.10) Nasıl SQL öğrenebilirim?
    
   http:/www.PostgreSQL.org/docs/awbook.html adresindeki kitap SQL
   ögretecektir. http://www.commandprompt.com/ppbook adresinde de bir
   baska PostgreSQL kitabı bulunmaktadır.
   
   http://www.intermedia.net/support/sql/sqltut.shtm,
   http://ourworld.compuserve.com/homepages/graeme_birchall/HTM_COOK.HTM
   http://sqlcourse.com ve http://sqlcourse2.com adreslerinde de güzel
   belgeler bulunmaktadır.
   
   Bir başkası da, http://members.tripod.com/er4ebus/sql/index.htm
   adresinde bulunan "Teach Yourself SQL in 21 Days, Second Edition"
   kitabıdır.
   
   Bazı kullanıcılarımız da şu kitabı önermektedirler: "The Practical SQL
   Handbook, Bowman, Judith S., et al.,Addison-Wesley". Bazıları ise "The
   Complete Reference SQL, Groff et al., McGraw-Hill" kitabını
   önermektedirler.
   
    1.11) PostgreSQL 2000 yılına uyumlu mudur?
    
   Evet.
   
    1.12) Geliştirme takımına nasıl katılabilirim?
    
   Öncelikle, en son kaynak kodunu indirin ve web sitemizdeki ya da
   dağıtımın içindeki PostgreSQL Developer belgesini okuyun. Ardından,
   pgsql-hackers ve pgsql-patches listelerine üye olun. Üçüncü olarak da,
   pgsql-pacthes listesine yüksek kalitede yamalar gönderin.
   
   PostgreSQL CVS arşivine erişim izni olan, 10 kadar geliştirici
   bulunmaktadır. Hepsi defalarca, diğer kişilerin yaptığından çok daha
   yüksek-kaliteli yamalar göndermişlerdir. Ayrıca biz de bu
   geliştiricilerin ekledikleri yamaların yüksek kalitede olduğuna
   güveniyoruz.
   
    1.13) Bir hata raporunu nasıl gönderebilirim?
    
   PostgreSQL BugTool sayfasına gidiniz. O sayfada bir bug bildirmek için
   neleri yapmanız gerektiği anlatılmıştır.
   
   Ayrıca, ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub ftp adresimizde, yeni bir
   PostgreSQL sürümü ya da yaması olup olmadığıni kontrol ediniz.
   
    1.14) PostgreSQL, diger DBMS'lerle nasıl karşılastırılabilir?
    
   Bir yazılımın gücünü ölçmek için çeşitli yollar vardır: Yazılımın
   özellikleri, başarımı, güvenilirliği, desteği ve ücreti.
   
   Özellikler:
   
   PostgreSQL mevcut büyük ticari veritabanlarının, transaction,
   subselect, trigger, view, foreign key referential integrity ve
   sophisticated locking gibi (user-defined types), rules, inheritance ve
   lock cakışmalarını düşürmek için multi-version uyumluluk özellikleri
   bulunmaktadır.
   
   Performans (Başarım):
   
   PostgreSQL, diğer ticari ve açık kaynak kodlu veritabanlarıyla yakın
   başarımı sağlar. Bazı açılardan daha hızlıdır, diğer açılardan da
   yavaştır. MySQL ya da daha zayıf veritabanları ile
   karşılaştırıldığında, INSERT/UPDATE işlemlerinde, transaction bazlı
   çalıstığımız için daha yavaşız. MySQL, yukarıdaki "özellikler"
   kısmında belirtilenlerden hiç birine sahip değildir. Biz, başarımımızı
   her sürümde arttırsak da, esneklik ve gelişmiş özellikler için
   yapılanmış durumdayız. PostgreSQL'i MySQL ile karşılaştıran şu web
   sitesine bakabilirsiniz: http://openacs.org/why-not-mysql.html
   
   Güvenilirlik:
   
   DBMS'lerin güvenilir olması gerketiği, yoksa değerleri olmayacağını
   düşünüyoruz. Çok iyi test edilmiş, dengeli çalısan minimum sayıda hata
   içeren kod sunmaya çalışıyoruz. Her bir sürüm en az 1 aylık beta
   testlerinden geçirilmektedir. Sürüm geçmişine bakarsanız, üretime
   hazır, dengeli ve kararlı kodlar sunduğumuzu görebilirsiniz. Bu
   alanda, diğer veritabanı yazılımlarına üstünlüğümüz olduğuna
   inanmaktayız.
   
   Destek:
   
   E-posta listemiz, oluşan herhangi bir sorunu çözebilecek büyük sayıda
   kullanıcı ve geliştirici grubunu içerir. Sorununuz için, en az bir
   ticari veritabanı kadar rahat çözüm bulabilirsiniz. Gelistiricilere,
   kullanıcı grubuna, belgelere ve kaynak koda direk olarak erişebilme,
   PostgreSQL desteğini, diğer DBMS'lere göre daha önemli kılar.
   Gereksinimi olanlara, ticari destek verilebilir. (Destek için 1.6
   bölümüne bakınız.)
   
   Fiyat:
   
   Ticari ve ticari olmayan tüm kullanımlarınız için PostgreSQL
   ücretsizdir. Kodumuzu, yukarıda belirtilen BSD-stili lisanstaki
   sınırlamalar hariç, ürününüzün içine ekleyebilirsiniz.
   
    1.15) PostgreSQL'e maddi açıdan nasıl destek olabilirim?
    
   PostgreSQL, 1996 yılından beri 1. sınıf altyapıya sahiptir. Bunun
   için, yıllar boyu çalışıp bu altyapıyı oluşturup yöneten Marc
   Fournier'e teşekkürler.
   
   Bir açık kaynak kodlu proje için, kaliteli altyapı çok önemlidir. Bu
   altyapı, projenin kesilmesini önler ve projenin ilerlemesini
   hızlandırır.
   
   Tabii ki bu altyapı ucuz değildir. İşlerin yürümesi için çeşitli yılık
   ve anlık harcamalarımız olmaktadır. Eğer siz ya da şirketinizin bu
   çabamıza bağışta bulunabilecek parası varsa, lütfen
   http://store.pgsql.com/ adresine gidiniz ve bağışta, hibede bulununuz.
   
   Web sayfasının 'PostgreSQL Inc.' den bahsetmesine rağmen, "katkıda
   bulunanlar" (contributors) maddesi sadece PostgreSQL projesini
   desteklemek içindir ve belirli bir şirketin para kaynağı değildir.
   isterseniz, bağlantı adresine bir çek gönderebilirsiniz.
     _________________________________________________________________
   
                         Kullanıcı/İstemci Soruları
                                      
    2.1) PostgreSQL icin ODBC sürücüleri var mı?
    
   iki tane ODBC sürücüsü bulunmaktadır: PsqlODBC ve OpenLink ODBC.
   
   PsqlODBC'i
   http://gborg.postgresql.org/project/psqlodbc/projdisplay.php
   adresinden indirebilirsiniz.
   
   OpenLink ODBC http://www.openlinksw.com adresinden alınabilir.Bu
   sürücü, kendi standart ODBC istemci yazılımı ile çalıstığından,
   destekledikleri her platformda (Win, Mac, Unix, VMS) PostgreSQL ODBC
   bulunmalidir.
   
   Ücretsiz sürümü olmakla beraber, ticari kalitede destek almak
   isteyenlere satmak isteyeceklerdir. Sorularınızı lütfen
   postgres95@openlink.co.uk adresine gönderiniz.
   
    2.2) PostgreSQL'i web sayfalarında kullanabilmek için hangi araçlar
    bulunmaktadır?
    
   http://www.webreview.com/ adresinde, arka planda veritabanı çalıstıran
   Web sayfaları için giriş seviyesinde bilgi bulunmaktadır.
   
   Web ile bütünleşme için, PHP () mükemmel bir arabirim sunar.
   
   Karmaşık sorunlar için, çoğu kisi Perl arabirimini ve CGI.pm ya da
   mod_perl kullanır.
   
    2.3) PostgreSQL'in grafik kullanıcı arabirimi var mıdır?
    
   Çeşitli grafik arabirimlerimiz bulunmaktadır. Bunların arasında,
   PgAccess (http://www.pgaccess.org/), PgAdmin II
   (http://www.pgadmin.org/, sadece Win32 için), RHDB Admin
   (http://sources.redhat.com/rhdb/) ve Rekall
   (http://www.thekompany.com/products/rekall/) bulunmaktadır. Ayrıca,
   PostgreSQL için web tabanlı bir arabirim olan PHPPgAdmin
   (http://phppgadmin.sourceforge.net/) bulunmaktadır.
   
   Daha ayrıntılı liste için
   http://techdocs.postgresql.org/guides/GUITools adresine
   bakabilirsiniz.
   
    2.4) PostgreSQL ile iletişimi kurabilmek için hangi dilleri kullanabilirim?
    
     * C (libpq)
     * Embedded C (ecpg)
     * Java (jdbc)
     * Python (PyGreSQL)
     * TCL (libpgtcl)
       
   Diğerleri için, http://gborg.postgresql.org adresindeki
   Drivers/Interfaces bölümüne bakabilirsiniz.
     _________________________________________________________________
   
                             Yönetimsel Sorular
                                      
    3.1) PostgreSQL'i, /usr/local/pgsql dizininden başka dizinlere nasıl
    kurabilirim?
    
   configure betiğini çalıstırırken, --prefix seçeneğini veriniz.
   
    3.2) postmaster'i baslattıgımda, a Bad System Call ya da core dumped mesajı
    alıyorum. Neden?
    
   Bunun birçok nedeni olabilir. Ancak ilk kontrol edilmesi gereken sey,
   çekirdeginize System V uzantılarının kurulu olup olmadıgını kontrol
   etmek olabilir. PostgreSQL shared memory ve semaphores için çekirdek
   destegine gereksinim duyar.
   
    3.3) postmaster'i başlattığımda, ıpcMemoryCreate hatası alıyorum. Neden?
    
   Ya çekirdeğinizde shared memory desteğiniz düzgünce
   yapılandırılmamıştır, ya da çekirdeğinizdeki mevcut shared memory
   miktarını büyütmeniz gerekecektir. Gereksinim duyacağınız miktar,
   mimarinize ve postmaster için ayarladıgınız tampon ile backend işlemi
   sayısına bağlıdır. Tüm sistemler için, tamponlar ve işlemlerde
   öntanımlı sayılarla, ~ 1MB kadar yere gereksinmeniz olacaktır.
   PostgreSQL 7.3.2 Sistem Yöneticileri Rehberi'ne, shared memory ve
   semaphorelar hakkındaki ayrıntılı bilgi için bakabilirsiniz.
   
    3.4) postmaster'ı başlattığımda, ıpcSemaphoreCreate hatası alıyorum. Neden?
    
   Eğer hata, "ıpcSemaphoreCreate: semget failed (No space left on
   device)" ise, çekirdeğiniz yeterli semaphore ile yapılandırılmamış
   demektir. Postgres, her bir potansiyel backend için bir semaphore
   gereksinimi duyar. Geçici bir çözüm, postmasterı backend işlemleri
   için daha az miktarda sınırla başlatmak olabilir. -N'i varsayılan
   değer olan 32'den küçük bir değerle başlatınız. Daha kalıcı bir çözüm,
   çekirdeğinizin SEMMNS ve SEMMNI parametrelerini yükseltmek olacaktır.
   
   Çalışmayan semaphore'lar ağır veritabanı işlemlerinde çökme
   yaratabilirler.
   
   Eğer hata mesajınız başka bir şey ise, çekirdeğinizde semaphore
   desteğini yapılandırmamış olabilirsiniz. Shared memory ve
   semaphore'lar hakkındaki daha ayrıntılı bilgi için PostgreSQL 7.3.2
   Sistem Yöneticileri Rehberi'ne bakabilirsiniz.
   
    3.5) Diger bilgisayarların benim PostgreSQL veritabanı sunucuma
    bağlantılarını nasıl kontrol edebilirim?
    
   Ön tanımlı olarak, PostgreSQL sadece yerel makineden Unix domain
   sockets kullanarak bağlanılmasına izin verir. Diger makineler,
   postmaster'a -i etiketini geçirmezseniz ve $PGDATA/pg_hba.conf
   dosyasını düzenleyerek host-based authentication'a olanak vermezseniz,
   bağlantı yapamayacaklardır.
   
    3.6) Veritabani motorunu daha iyi başarım için nasıl ayarlayabilirim?
    
   Index'ler sorguları hızlandırabilir. EXPLAIN komutu, PostgreSQL'in
   sorgunuzu nasıl yorumladığını ve hangi index'leri kullandığını
   görmenize izin verir.
   
   Eğer cok fazla INSERT işlemi yapıyorsanız, bunları büyük bir toplu
   işlem dosyasıkullanıp COPY komutu ile veritabanına girmeyi deneyiniz.
   Bu, tekil INSERT'lerden daha hızlıdır. İkinci olarak, BEGIN
   WORK/COMMIT transaction bloğu içinde olmayan ifadeler kendi
   transaction'larındaymış gibi düşünülür. Çoklu ifadeleri tek bir
   transaction bloğu içinde yapabilirsiniz. Bu, transaction overhead'ini
   düşürecektir. Tek bir transaction bloğu içinde birden çok ifadeyi
   çalıştırmayı deneyebilirsiniz. Bu da aynı şekilde, transaction
   overhead'ini düşürür.
   
   Çeşitli ayarlama seçenekleri mevcuttur. fsync() işlemini, postmaster'ı
   -o -F seçeneği ile başlatarak devre dışı bırakabilirsiniz. Bu işlem,
   fsync()'lerin her transactiondan sonra diski flush etmesini
   engelleyecektir.
   
   Aynı zamanda, postmaster'i -B seçeneği ile başlatıp, backend işlemleri
   tarafından kullanılan shared memory buffers sayılarını
   arttırabilirsiniz. Eğer bu parametreyi çok yüksek tutarsanız,
   çekirdeğinizin shared memory bölgesindeki limiti aşma olasılığınız
   yüzünden postmaster başlayamayabilir. Her bir tampon (buffer) 8K'dır.
   Öntanımlı sayı ise 64 tampondur.
   
   Aynı şekilde, backend'in -S seçeneğini geçici sıralamalar için backend
   süreçleri tarafından kullanılacak hafızayı arttırmak amacıyla
   kullanabilirsiniz. -S seçeneği kilobayt cinsinden değer alır ve ön
   tanımlı değeri 512'dir (512 K)
   
   Tablolardaki veriyi bir index'e eşlemek amacıyla gruplama için CLUSTER
   komutunu kullanabilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için CLUSTER komutunun
   yardım sayfasına bakabilirsiniz.
   
    3.7) Hangi hata ayıklama özellikleri bulunmaktadır?
    
   PostgreSQL, hata ayıklama amacıyla kullanılabilecek durum bilgisi
   rapor eden çeşitli özeliklere sahiptir.
   
   Öncelikle, configure betiğini --enable-cassert seçeneğiyle
   çalıştırırsanız, bir çok assert() backend calışmasını gözlemler ve
   beklenmeyen bir durumda programı durdurur.
   
   Postmaster ve postgres çeşitli hata ayıklama seçeneklerine sahiptir.
   Öncelikle, postmaster'ı başlattığınızda, standart çıktıyı ve hataları
   bir log dosyasına yönlendirdiğinize emin olun:
cd /usr/local/pgsql
./bin/postmaster >server.log 2>&1 &

   Bu işlem PostgreSQL ana dizinine server.log dosyası yerleştirecektir.
   Bu dosya sunucunun yaşadığı sorunlar ya da hatalar hakkında yararlı
   bilgiler içerir. -d seçeneği, hata ayıklama seviyesini belirten bir
   rakam ile kullanılır. Yüksek hata ayıklama seviyelerinin büyük log
   dosyaları oluşturacağını unutmayınız.
   
   Eğer postmaster çalışmıyorsa, postgres backend'ini komut satırından
   çalıştırabilir ve SQL ifadenizi direk olarak yazabilirsiniz. Bu sadece
   hata ayıklama amacıyla önerilir. Burada, noktalı virgülün değil de
   yeni bir satırın sorguyu sonlandırdığını unutmayınız. Eğer hata
   ayıklama sembolleri ile derlediyseniz, ne olduğunu görmek için bir
   hata ayıklayıcı kullanabilirsiniz. backend postmaster'dan
   başlatılmadığından, eşdeğer bir ortamda çalışmamaktadır ve
   locking/backend etkileşim sorunları artabilir.
   
   Eğer postmaster çalışıyorsa, bir pencerede psql'i çalıştırın ve psql
   tarafından kullanılan postgres sürecinin süreç numarasını (PID) bulun.
   Postgres süreci ile ilişkilendirmek için bir hata ayıklarıcı kullanın.
   Sorguları psql aracılığı ile çalıştırabilirsiniz. Eğer postgres
   başlangıcında hata ayıklamak istiyorsanız, PGOPTIONS="-W n" seçeneğini
   ayarlayabilir ve psql'i başlatabilirsiniz. Bu işlem, başlangıcın n
   saniye kadar gecikmesini sağlayacaktır; böylece hata ayıklayıcıyı
   sürece ilişkilendirdikten sonra başlangıç sürecinin devam etmesini
   sağlayabilirsiniz.
   
   postgres programı hata ayıklama ve başarım ölçümleri için -s, -A ve -t
   seçeneklerine sahiptir.
   
    3.8) Bağlanmaya çalışırken, neden "Sorry, too many clients" hatasını
    alıyorum?
    
   Postmaster'ın eşzamanlı olarak başlatabileceği backend süreçleri
   sınırlarını arttırmanız gerekmektedir.
   
   Ön tanımlı değer 32 süreçtir. Bunu, postmaster'ı uygun -N değeri ile
   ya da postgresql.conf dosyasını düzenleyerek yeniden başlatmakla
   arttırabilirsiniz.
   
   Eğer -N değerini 32'den büyük yapacaksanız, aynı zamanda -B değerini
   de değiştirmeniz gerektiğini unutmayın. -B, -N'nin en az 2 katı kadar
   olmalıdır; daha iyi başarım için bu sayıyı daha da arttırmalısınız.
   Yüksek sayıdaki backend süreçleri için, çeşitli çekirdek yapılandırma
   parametrelerini arttırmanız gerekecektir. Yapılması gerekenler,
   SHMMAX, SEMMNS, SEMMNI, NPROC, MAXUPRC ve açılabilecek dosyaların
   maksimum sayısı olan NFILE ve NINODE değerlerini karıştırmaktır. Bunun
   nedeni, PostgreSQL'in izin verilen backend süreçlerinin sayısı
   üzerinde bir sınırı olmasıdır. Böylelikle sistem kaynaklarının dışına
   çıkılmayacaktır.
   
   PostgreSQL'in 6.5 sürümüne kadar, en fazla backend sayısı 64 idi ve
   bunu değiştirmek için include/storage/sinvaladt.h dosyası içindeki
   MaxBAckendid sabitini değiştirdek sonra yazılımı yeniden derlemek
   gerekiyordu.
   
    3.9) pgsql_tmp dizinin içindeki dosyalar nelerdir?
    
   Sorgu çalıstırıcı (query executer) tarafından yaratılan geçici
   dosyalardır. Örnegin, bir sıralama ORDER BY ile yapılacaksa ve
   sıralama backend'in -s parametresinin izin verdiğinden daha fazla
   alana gereksinim duyuyorsa, ekstra veriyi tutmak için geçici dosyalar
   yaratılır.
   
   Geçici dosyalar, eğer sıralama sırasında backend göçmezse otomatik
   olarak silinecektir. Eğer çalışan durumda bir backend'iniz yoksa,
   pg_tempNNN.NN dosyalarını silmeniz güvenlidir.
   
    3.10) PostgreSQL sürümlerini yükseltmek için neden bir dump/reload işlemi
    gerçekleştirmek zorundayım?
    
   PostgreSQL takımı ara sürümlerde sadece küçük değişiklikler
   yapmaktadır; bu yüzden 7.2 sürümünden 7.2.1'e yükseltmek dump/restore
   işlemi gerekmemektedir. Ancak, esas sürümlerde (örnek: 7.2'den 7.3'e)
   çoğunlukla sistem tablolarının ve veri dosyalarının iç yapısı
   değiştirilir. Bu değişiklikler çoğunlukla karmaşıktır; dolayısıyla
   veri dosyalarının geriye dönük uyumluluğu işlemlerini yapmıyoruz. Dump
   işlemi, veriyi genel biçimde alacağından yeniden yükleme esnasında
   veri, yeni iç biçime uygun şekilde yerleştirilecektir.
   
   Disk biçiminin değişmediği sürümlerde, pg_upgrade betiği güncellemenin
   bir dump/restore gerektirmeden yapılmasını sağlayacaktır. pg_upgrade
   betiğinin o sürüm için bulunup bulunmadığını sürüm notları içinde
   bulabilirsiniz.
   
    3.11) Nasıl bir donanım kullanmalıyım?
    
   PC donanımı tamamen uyumlu olduğu için, insanlar tüm PC donanımlarının
   aynı kalitede olduğunu düşünürler. Oysa böyle değildir. ECC RAM, SCSI
   ve kaliteli anakartlar daha ucuz donanımlara göre daha çok
   güvenilirlerdir ve başarımları daha yüksektir. PostgreSQL hemen hemen
   tüm donanımda çalışabilmektedir, ancak güvenilirlik ve başarım önemli
   ise donanım seçeneklerini çok iyi araştırmak gereklidir. E-posta
   listelerimi donanımlarla ilgili sorular ve de ticaret için
   kullanılabilir.
     _________________________________________________________________
   
                             İşletimsel Sorular
                                      
    4.1) Binary cursor ve normal cursor arasındaki fark nedir?
    
   DECLARE yardım sayfasına bakınız.
   
    4.2) Sorgunun sadece ilk birkaç satırını nasıl SELECT edebilirim?
    
   FETCH yardım sayfasına bakınız, ya da SELECT ... LIMIT ... kullanınız.
   
   İlk birkaç satırı almak isteseniz bile, tüm sorgu değerlendirilmek
   durumunda kalınabilir. ORDER BY içeren bir sorgu düşünün. Eğer ORDER
   BY işe eşleşen bir index varsa, PostgreSQL istenen ilk birkaç satırı
   işleyebilir, ya da tüm sorgu istenen satırlar üretilene kadar
   işlenebilir.
   
    4.3) psql'in içinde gördügüm tabloların ya da diğer şeylerin listesini
    nasıl alabilirim?
    
   pgsql/src/bin/psql/describe.c içindeki psql kaynak kodunu
   okuyabilirsiniz. Bu kod, psql'in \ ile başlayan komutlarının çıktısını
   olusturan SQL komutlarını içerir. Aynı zamanda, psql'i -E seçeneği ile
   başlatıp, verdiğiniz komutları çalıştırmak için yaptığı sorguların
   çıktılarını görebilirsiniz.
   
    4.4) Bir tablodan bir kolonu nasıl kaldırabilirim?
    
   Bu özellik (ALTER TABLE DROP COLUMN) 7.3 sürümü ile gelmiştir. Eski
   sürümlerde aşağıdakileri uygulamalısınız:
BEGIN;
LOCK TABLE old_table;
SELECT ...  -- select all columns but the one you want to remove
INTO TABLE new_table
FROM old_table;
DROP TABLE old_table;
ALTER TABLE new_table RENAME TO old_table;
COMMIT;
                
    4.5) Bir satır, tablo ve veritabanı için en fazla büyüklük nedir?
    
   Sınırlar:
   
   Veritabanı için en fazla büyüklük nedir?
   Sınırsız (32 TB'lık veritabanı bulunmaktadır)
   Bir tablo için en fazla büyüklük nedir?
   32 TB
   Bir satır için en fazla büyüklük nedir?
   1.6 TB
   Bir alan için en fazla büyüklük nedir?
   1 GB
   Tabloda en fazla satır sayısı kaçtır?
   Sınırsız
   Bir tabloda olabilecek en fazla kolon sayısı kaçtır?
   Kolon tiplerine bağlı olarak 250-1600
   Bir tabloda olabilecek en fazla index sayısı kaçtır?
   Sınırsız
   
   Tabii ki bunlar aslında sınırsız degildir. Burada belirtilen sınırlar,
   fiziksel sınırların haricindeki sınırlardır. Boş disk alanı,
   hafıza/takas alanı na bağlı sınırlamalar vardır. Başarım, sınır
   değerlere yaklaştıkça, ya da değerler çok büyük olduğunda düşebilir.
   
   Bir tablo için büyüklük sınırı olan 32 TB, işletim sisteminin büyük
   dosya desteği olup olmamasından bağımsızdır. Büyük tablolar, 1 GB'lik
   dosyalarda saklandığı için, dosya sistemi sınırlarınin bir önemi
   yoktur.
   
   Tablo ve kolon sayısı büyüklükleri, ön tanımlı blok büyüklüğü 32k ya
   çıkarılarak arttırılabilir.
   
    4.6) Tipik bir metin dosyasındaki veriyi saklamak için ne kadar disk alanı
    gereklidir?
    
   Bir PostgreSQL veritabanı, veriyi "flat" metin dosyasında saklamak
   için gereken alanın 5 kat fazla disk alanına gereksinim duyabilir.
   
   Her satırında bir tamsayı ve metin (text) içeren, 100.000 satırlık bir
   dosya düşünün. Her satırın ortalama 20 byte olduğunu farzedelim. Metin
   dosyası 2.8 MB olacaktır. Bu veriyi tutan PostgreSQL veritabanı
   yaklaşık 6.4 MB yer kaplayacaktır.
  36 byte: Her bir satır başlığı (yaklaşık)
+ 24 byte: Bir tamsayı (int) alanı ve bir metin (text) alanı
+  4 byte: Sayfada tuple a pointer
----------------------------------------
  64 byte -> kayıt başına

   PostgreSQL'de veri sayfası (data page) büyüklüğü 8192 byte (8k)dır,
   dolayısıyla:
8192 byte -> page başına
-------------------------  =  Her bir veritabanı page'ı başına 128 satır (yaklaşık)
  Satır başına 64 byte

100000 veri satırı
--------------------  =  782 veritabanı sayfası
     128 satır

   782 veritabanı sayfası * sayfa başına 8192 byte = 6,406,144 bytes (6.4
   MB)
   
   Index'ler çok fazla yere gereksinim duymazlar, ama index'lenmiş veriyi
   tutacaklarından büyük olabilirler.
   
   NULL değerler bitmapler içinde tutulur; dolayısıyla çok az yer
   kaplarlar.
   
    4.7) Veritabanında hangi tablo ya da index'lerin tanımlandığını nasıl
    görebilirim?
    
   psql, bu tür bilgileri göstermek için, \ ile başlayan bir çok komut
   sunmaktadır. \? komutu ile bu komutları görebilirsiniz. Ayrıca,
   bunları açıklayan ve pg_ ile başlayan çok sayıda sistem tablosu
   bulunmaktadır. Aynı zamanda, psql -l ile tüm veritabanlarını
   listeyelebirsiniz.
   
   Ayrıca, pgsql/src/tutorial/syscat.source kodunu inceleyebilirsiniz. Bu
   dosya, veritabanı sistem dosyalarından bilgiyi almak için gereksinim
   duyulan bir çok SELECT'leri gösterir.
   
    4.8) Sorgularım cok yavaş, ya da index'lerimi kullanmıyorlar. Neden?
    
   Indexler her sorgu tarafından otomatik olarak kullanılmazlar. Indexler
   eğer bir tablonun büyüklüğü minimum bir büyüklükten fazla ise ve sorgu
   tablodaki satırların sadece küçük bir yüzdesini seçiyorsa kullanılır.
   Bunun nedeni, index erişiminin neden olduğu raslansal disk erişimi nin
   diskin ya da tablonun sıralı okunmasından daha yavas olabilmesidir.
   
   Bir index'in kullanılıp kullanılmayacağını belirlemek için, PostgreSQL
   tablo hakkındaki istatistiklere gereksinmesi vardır. Bu istatistikler,
   VACUUM ANALYZE kullanılarak toplanırlar. Optimizer, istatistikleri
   kullanarak, tabloda kaç satır olduğunu ve bilir ve indexin kullanılıp
   kullanılmayacağına daha iyi karar verir. Istatistikler, aynı zamanda
   en uygun join sırasını ve yöntemini belirlemekte çok önemlidir.
   İstatistik toplanması, tablo içerikleri değiştikçe periyodik olarak
   yapılmalıdır.
   
   Indexler normalde ORDER BY sorguları ya da join işlemlerini
   gerçekleştirmek için kullanılmazlar. Açık bir sıralamayı takip eden
   sıralı bir arama (sequential scan), büyük bir tabloda index araması
   yapmaktan genelde daha hızlıdır.
   Ancak, ORDER BY ile birleşmiş LIMIT genellikle bir index
   kullanacaktır; çünkü tablonun sadece belirli bir miktarı
   döndürülecektir. Aslında, MAX() ve MIN() fonksiyonlarının index
   kullanmamalarından dolayı, bu gibi değerleri ORDER BY ve LIMIT
   kullanarak da almak olasıdır:
    SELECT col
    FROM tab
    ORDER BY col [ DESC ]
    LIMIT 1;

   Eğer optimizer'ın sıralı arama yapmasının yanlış olduğuna
   inanıyorsanız, SET enable_seqscan TO 'off' kullanın ve index kullanan
   aramaların hala daha hızlı olup olmadığını görün.
   
   LIKE ya da ~ gibi operatörler kullanıyorsanız, index'ler sadece
   aşağıdaki koşullarda kullanılabilir:
     * Arama dizininin başı, dizinin başı ile bağlanmalıdır. Yani,
          + LIKE sorguları % ile başlamamalıdır.
          + Düzenli ifade sorguları ^ işe başlamamalıdır.
     * Arama metni bir karakter sınıfı ile başlayamaz. Örnek: [a-e]
     * ILIKE ve ~* gibi büyük/küçük harfe duyarsız aramalar index'lerden
       yararlanmazlar. Onun yerine, bölüm 4.12'de anlatılan fonksiyonel
       index'leri kullanabilirsiniz.
     * initdb sırasında öntanımlı C locale'i kullanılmalıdır.
       
    4.9) query-optimizer'ın sorgularımı nasıl değerlendirdiğini, işleme
    soktuğunu nasıl görebilirim?
    
   EXPLAIN yardım sayfasına bakınız.
   
    4.10) R-tree index nedir?
    
   R-tree index, uzaysal (spatial) verileri indexlemek için kullanılır.
   Bir hash index, dizi aramalarında (range search) kullanılamaz. B-tree
   index dizi aramalarında sadece tek boyutlu çalışmaktadır. R-tree, çok
   boyutlu veriyi destekler. Örneğin, eğer bir R-tree index point veri
   tipi üzerinde inşa edililebilirse, sistem "select all points within a
   bounding rectangle" gibi sorgulara daha verimli yanıtlar verecektir.
   
   Orijinal R-tree tasarımını açıklayan belge:
   
   Guttman, A. "R-trees: A Dynamic Index Structure for Spatial
   Searching." Proceedings of the 1984 ACM SIGMOD Int'l Conf on Mgmt of
   Data, 45-57.
   
   Bu belgeyi, Stonebraker'ın "Readings in Database Systems" kitabında
   bulabilirsiniz.
   
   Gömülü R-tree indexleri poligon ve boxları kullanabilir. Teorik
   olarak, R-tree indexlerin özelliklerini genişletmek bir miktar çaba
   gerektirir ve bunun nasıl yapılacağına dair bir belgemiz henüz
   bulunmamaktadır.
   
    4.11) Genetic Query Optimizer nedir?
    
   GEQO modülü, Genetic Algorithm(GA) kullanılarak tablolar
   birleştirildiğinde sorgu optimizasyonunu hızlandırır.
   
    4.12) Düzenli ifade (Regular Expression) aramalarını ve büyük/küçük harfe
    duyarsız aramaları nasıl yapabilirim? Bu büyük(küçük harfe duyarlı aramalar
    için index'i nasıl kullanabilirim?
    
   ~ operatörü düzenli ifade eşleşmesi ve ~* büyük/küçük harfe duyarsız
   düzenli ifade eşleşmesi yapar. Büyük/küçük harfe duyarlı olan LIKE'ın
   büyük/küçük harfe duyarsız olan biçimi ILIKE'tır ve PostgreSQL 7.1
   sürümü ile birlikte gelmiştir.
   
   Büyük-küçük harfe duyarsız eşitlik karşılaştırmaları aşağıdaki gibi
   ifade edilir:
SELECT *
FROM tab
WHERE lower(col) = 'abc'
                
   Bu standart bir index yaratmayacaktır. Ancak eğer fonksiyonel bir
   index yaratırsanız; o kullanılacaktır:
CREATE INDEX tabindex on tab (lower(col));

    4.13) Bir sorguda, bir alanin "NULL" olduğunu nasıl ortaya çıkarabilirim?
    
   Kolonu, IS NULL ve IS NOT NULL ile test edebilirsiniz.
   
    4.14) Çesitli karakter tipleri arasındaki farklar nelerdir?
    
Veri Tipi           İç Adı              Not
--------------------------------------------------
VARCHAR(n)      varchar         boyut en büyük uzunluğu verir; sadece verilen kadar veri tutulur.
CHAR(n)         bpchar          belirtilen uzunluğa kadar sonuna  boşluk eklenir.
TEXT            text            uzunlukta herhangi bir üst sınır yoktur.
BYTEA           bytea           variable-length byte array (null-byte safe)
"char"          char            bir karakter
                
   İç adları (internal name) sistem kataloglarını ve bazı hata
   mesajlarını incelerken göreceksiniz.
   
   İlk dört veri tipi "varlena" tipidir (yani, diskteki ilk 4 bayt
   uzunluktur; devamı da veridir.) Dolayısıyla, kullanılan gerçek alan,
   belirtilen alandan biraz daha büyüktür. Ancak, bu veri tipleri,
   sıkıştırılmaya tabi tutulabilir; dolayısıyla disk alanı beklenilenden
   küçük olabilir. VARCHAR(n) büyüklüğü artabilen ama en büyük uzunluğu
   sınırlı olan verileri saklamak için en uygun yöntemdir. TEXT, 1 GB
   büyüklüğe kadar olan verileri tutmak için kullanılır.
   
   CHAR(n), aynı uzunluktaki dizilerin saklanması için kullanımır.
   CHAR(n) belirtilen uzunluğa kadar boşluk ile doldurur; ancak
   VARCHAR(n) sadece verilen karakterleri saklar. BYTEA binary veri
   saklamak içindir; ayrıca "NULL" bayt içeren değerleri de saklar.
   Burada anlatılan üç veri tipi de benzer başarım karakteristiklere
   sahiptir.
   
    4.15.1) Nasıl serial/otomatik artan (auto-incrementing) bir alan
    yaratabilirim?
    
   PostgreSQL'de SERIAL veri tipi vardır. Bu veri tipi bir sequence ve
   kolon üzerinde bir index yaratır.
   
   Örnek, aşağıdaki sorgu:
CREATE TABLE person (
    id   SERIAL,
    name TEXT
);
                
   buna çevrilir:
CREATE SEQUENCE person_id_seq;
CREATE TABLE person (
    id   INT4 NOT NULL DEFAULT nextval('person_id_seq'),
    name TEXT
);
CREATE UNIQUE INDEX person_id_key ON person ( id );
                
   Sequenceler hakkında daha fazla bilgi için create_sequence yardım
   sayfasına bakabilirsiniz. Her satırın OID alanını tekil bir sayı
   olarak alabilirsiniz. Ancak, veritabanınızın dump'ını alıp yeniden
   yüklerseniz, OID değerlerini koruyabilmek için pg_dump'ın -o
   parametresini ya da "COPY WITH OIDS" seçeneğini kullanmanız
   gerekecektir.
   
    4.15.2) SERIAL girişinin degerini nasıl alabilirim?
    
   Bir yaklaşım, sequence nesnesindeki SERIAL değerini, veriyi girmeden
   önce nextval() ile alıp, aldığınız değeri kendinizin girmesidir.
   4.15.1'deki örnek tabloyu kullanarak bir örnek verelim:
new_id = execute("SELECT nextval('person_id_seq')");

    execute("INSERT INTO person (id, name) VALUES (new_id, 'Blaise Pascal')");

   Diğer sorgular için new_id'de yeni değerin saklanması gerekir.
   Otomatik olarak yaratılan SEQUENE nesnesinin adı, <tablo adı>_<serial
   kolonu adı>_seq şeklinde olacaktır (< > işaretleri olmadan).
   
   Alternatif olarak, atanmış SERIAL değerini, değer girildikten sonra
   currval() fonksiyonu ile alabilirsiniz:
                execute("INSERT INTO person (name) VALUES ('Blaise Pascal')");
                new_id = execute("SELECT currval('person_id_seq')");
                
   Son olarak, ön tanımlı değeri bulmak için INSERT ifadesinden dönen OID
   değerini kullanabilirsiniz; ancak bu en az taşınabilir çözüm
   olacaktır. Perl'de, Edmund Mergl'in DBD:Pg mödülü ile birlikte DBI
   kullanarak, OID değeri $sth->execute() çalıştırıldıktan sonra
   $sth->(pg_oid_status) ile alınabilir.
   
    4.15.3) currval() ve nextval() diğer kullanıcılara sorun yaratmaz mı?
    
   Hayır. curval(), tüm kullanıcılar değil, backend tarafından atanan
   geçerli değeri döndürür.
   
    4.15.4) Neden sequence sayıları transaction işleminin iptalinden sonra
    yeniden kullanılıyor? Neden sequence/SERIAL kolonumdaki sayılarda atlamalar
    oluyor?
    
   Uyumluluğu arttırmak için, sequence değerleri çalışan transaction'lara
   gerektiği şekilde aktarılır ve transaction bitene kadar o değer
   kilitlenmez. Bu, iptal edilen transaction işlemleri nedeniyle
   boşluklara neden olur.
   
    4.16) OID nedir? TID nedir?
    
   OIDler, tekil satır numaralarına PostgreSQL'in yanıtıdır.
   PostgreSQL'de yaratılan her sayı, tekil bir OID alır. initdb işlemi
   sırasında yaratılan tüm OID'ler 16384'ten küçüktür
   (backend/access/transam.h). Kullanıcılar tarafından yaratılan tüm
   OID'ler bu sayıya eşit ya da bu sayıdan büyüktür. Varsayılan durumda,
   tüm bu OIDler sadece bir tablo ya da veritabanında değil, tüm
   PostgreSQL kurulumunda tekildir.
   
   PostgreSQL OIDleri, tablolar arasında satırları ilişkilendirmek için
   kendi iç tablolarında kullanır. Bu OIDler belirli kullanıcı
   satırlarını belirtmek için kullanabilir ve join işlemlerinde
   kullanılır. OID değerlerini saklamak için OID kolon tipini kullanmanız
   önerinir. Daha hızlı bir erişim için, OID alanında bir index
   yaratabilirsiniz.
   
   OID'ler yeni satırlara, tüm veritabanları tarafında kullanılan ortak
   bir alandan atanırlar. Eğer OID'i başka bir değere eşitlemek
   isterseniz ya da tablonun bir kopyasını orijinal OIDler ile çıkarmak
   isterseniz, bu mümkündür:
                        CREATE TABLE new_table(old_oid oid, mycol int);
                        SELECT old_oid, mycol INTO new FROM old;
                        COPY new TO '/tmp/pgtable';
                        DELETE FROM new;
                        COPY new WITH OIDS FROM '/tmp/pgtable';
                
   OIDler 4-bit tamsayı olarak saklanırlar ve 4 milyarda overflow
   olacaktır. Kimse bu sayıya ulaştığına dair bir bilgi iletmedi ve bu
   sınırı kimse bu sınıra ulaşmadan kaldıracağız.
   
   TIDler, belirli fiziksel satırlar block ve offset değerleri ile
   belirtmekte kullanılır. TIDler, satırlar değiştiğinde ya da yeniden
   yüklendiğinde değişirler. Index girdileri tarafından fiziksel
   satırları göstermek için kullanılırlar.
   
    4.17) PostgreSQL'de kullanılan bazı terimlerin anlamları nelerdir?
    
   Kaynak kodun bir kısmı ve eski belgeler, daha geniş kullanım alanı
   olan terimleri kullanırlar. Bunların bazıları:
     * table, relation, class
     * row, record, tuple
     * column, field, attribute
     * retrieve, select
     * replace, update
     * append, insert
     * OID, serial value
     * portal, cursor
     * range variable, table name, table alias
       
   Genel veritabanı terimleri,
   http://hea-www.harvard.edu/MST/simul/software/docs/pkgs/pgsql/glossary
   /glossary.html adresinde bulunabilir.
   
    4.18) Neden "ERROR: Memory exhausted in AllocSetAlloc()" hatasını alıyorum?
    
   Sisteminizde sanal belleğinizi tüketmiş olabilirsiniz, ya da
   çekirdeğiniz belli kaynaklar icin düşük bir sınıra sahip olabilir.
   postmaster'ı başlatmadan önce aşağıdakileri deneyebilirsiniz:
ulimit -d 262144
limit datasize 256m
                
   Kabuğunuza bağlı olarak, bunlardan sadece biri olumlu sonuç
   verecektir, ama bu işlem veri segment sınırınızı arttıracak, ve belki
   de sorgunuzun tamamlanmasını sağlayacaktır. Bu komut, varolan işleme
   (current process) ve komut çalıştırıldıktan sonraki tüm alt işlemlere
   uygulanır. Eğer SQL istemcinizle, backend'in çok fazla veri döndürmesi
   nedeniyle bir sorun yaşıyorsanız, bunu istemciyi başlatmadan önce
   deneyiniz.
   
    4.19) Hangi PostgreSQL sürümünü çalıştırdığımı nasıl görebilirim?
    
   psql arabiriminde, select version(); yazınız.
   
    4.20) Neden large-object işlemlerim, "invalid large obj descriptor"
    hatasını veriyor?
    
   Large object işlemlerinizin uçlarına, yani lo_open ... lo_close
   komutlarının çevresine, BEGIN WORK ve COMMIT koymanız gerekmektedir;
   
   Şu anda, PostgreSQL kuralları large objectleri transaction commit
   edildiğinde kapatarak uygulamaktadır. Dolayısıyla handle ile yapılacak
   ilk şey invalid large obj descriptor hatası ile
   sonuçlanacaktır.Dolayısıyla çalışan kodunuz eğer transaction
   kullanmazsanız hata mesajları üretecektir.
   
   Eğer ODBC gibi bir istemci arabirimi kullanıyorsanız, auto-commit'i
   kapatmanız gerekebilir.
   
    4.21) Şu andaki zamanı öntanımlı değer olarak kabul eden How do I create a
    column that will default to the current time?
    
   Alttakini kullanabilirsiniz:
CURRENT_TIMESTAMP:
CREATE TABLE test (x int, modtime timestamp DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP );
                
    4.22) Neden IN kullanan subquery'lerim çok yavas?
    
   7.4 sürümünden önce, subqueryler. Eğer subquery sadece birkaç satır ve
   outer query bol sayıda satır döndürüyorsa, IN en hızlısıdır. Sorguları
   hızlandırmak için IN yerine EXISTS kullanın:
SELECT *
    FROM tab
    WHERE col1 IN (SELECT col2 FROM TAB2)
                
   sorgusunu, aşağıdaki ile değiştirin:
SELECT *
    FROM tab
    WHERE EXISTS (SELECT col2 FROM TAB2 WHERE col1 = col2)
                
   Bu işlemin hızlı olması için, subcol'un indexlenmiş bir kolon olması
   gerekmektedir.
   
   7.4 sürümü ve sonrasında, IN aslında normal sorgularla aynı karmaşık
   join tekniklerini kullanır ve EXISTS'e tercih edilir.
   
    4.23) Outer join işlemini nasıl yapabilirim?
    
   PostgreSQL outer joins islemlerini SQL standartlarını kullanarak
   gerçekleştirmektedir. Aşağıda 2 örnek bulunmaktadır:
SELECT *
FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 ON (t1.col = t2.col);
                
   ya da
SELECT *
FROM t1 LEFT OUTER JOIN t2 ON (t1.col = t2.col);
                
   Bu özdeş sorgular t1.col' i t2.col'ye join ederler ve aynı zamanda
   t1'deki unjoined satırları (t2'de eşlenmemiş olanlarla) döndürürler.
   RIGHT JOIN t2'nin unjoined satırlarını ekleyecektir. Bir FULL join,
   eşleşmiş bütün satırları ve t1 ile t2'den tüm bağlanmamış (unjoined)
   satırları alır. OUTER sözcüğü seçimseldir ve LEFT, RIGHT ve FULL join
   işlemlerinde olduğu kabul edilir. Sıradan join işlemleri INNER JOIN
   olarak adlandırılır.
   
   Önceki sürümlerde, OUTER JOINler UNION ve NOT IN kullanılarak simüle
   edilebiliyordu. Örneğin, tab1 ve tab2'yi birleştirirken, aşağıdaki
   sorgu iki tablonun dıştan bağlanmasını sağlar:
SELECT tab1.col1, tab2.col2
FROM tab1, tab2
WHERE tab1.col1 = tab2.col1
UNION ALL
SELECT tab1.col1, NULL
FROM tab1
WHERE tab1.col1 NOT IN (SELECT tab2.col1 FROM tab2)
ORDER BY col1
                
    4.24) Aynı andan birden fazla veritabanında nasıl işlem yapabilirim?
    
   Mevcut veritabanınız dışındaki başka bir veritabanınızı sorgulamanızın
   bir yolu bulunmamaktadır. Bunun nedeni, PostgreSQL'in veritabanına
   özel sistem katalogları yüklemesidir. Bu nedenle, cross-database bir
   sorgunun nasıl davranacağını kestirmek zordur.
   
   contrib/dblink fonksiyon çağrılarını kullanarak cross-database
   sorgulara izin verir. Tabii ki, bir istemci değişik veritabanlarına
   aynı anda erişim sağlayabilir ve bilgiyi bu şekilde birleştirebilir.
   
    4.25) Bir fonksiyondan nasıl çoklu satır ya da kolon döndürebilirim?
    
   7.3 sürümünde, bir fonksiyondan kolaylıkla çoklu satır ya da sütun
   döndürebilirsiniz.
   (http://techdocs.postgresql.org/guides/SetReturningFunctions)
   
    4.26) Neden Pl/PgSQL fonksiyonları içinden güvenli bir şekilde tablo
    yaratma/kaldırma işlemlerini yapamıyoruz?
    
   PL/PgSQL fonksiyon içerikleri cache'ler. Bunun istenmeyen bir tarafı,
   eğer bir PL/PgSQL fonksiyonu geçici bir tabloya erişiyorsa ve bu tablo
   ileride kaldırılıp yeniden oluşturulduktan sonra fonksiyon yeniden
   çağrılırsa, fonksiyon çalışmayacaktır; çünkü cache'lenmiş fonksiyon
   hala eski geçici tabloyu gösteriyor olacaktır. Çözüm, geçici tablo
   erişimleri için PL/PgSQL'de EXECUTE kullanmaktır. Bu, sorgunun her
   seferinde yeniden işlenmesini sağlayacaktır.
   
    4.27) 4.28) Hangi şifreleme seçenekleri bulunmaktadır?
    
     * contrib/pgcrypto SQL sorgularında kullanılabilmesi için şifreleme
       fonksiyonları içermektedir.
     * İstemciden sunucuya iletişimi şifrelemek için, sunucuda ssl
       seçeneği postgresql.conf içinde açık olmalıdır. Ayrıca,pg_hba.conf
       dosyası içinde host ya da hostssl kaydı mutlaka olmalıdır ve
       istemci sslmode kapatılmamalıdır. (Aynı zamanda,PostgreSQL'in
       doğal SSL bağlantıları dışında ssh ya da ssl gibi 3.parti
       şifrelenmiş veri iletimi de mümkündür.)
     * Veritabanı kullanıcı adı ve şifreleri 7.3 sürümü ile birlikte
       otomatik olarak şifrelenirler. Önceki sürümlerde, postgresql.conf
       içindeki PASSWORD_ENCRYPTION seçeneğini aktif hale getirmeniz
       gerekmektedir.
     * Sunucunun kendisini şifreli dosya sistemi üzerinde
       çalıştırabilirsiniz.
     _________________________________________________________________
   
                    PostgreSQL Özelliklerini Genişletmek
                                      
    5.1) Kullanıcı-tanımlı bir fonksiyon yazdım. psql'de çalıştırdığım zaman
    neden core dump ediyor?
    
   Sorunun nedeni birden fazla şey olabilir. Kullanıcı-tanımlı
   fonksiyonunuzu stand-alone bir programda çalıştırmayı deneyiniz.
   
    5.2) PostgreSQL'e nasıl yeni tipler/fonksiyonlar ekleyebilirim?
    
   Çalışmalarınızı pgsql-hackers e-posta listesine gönderiniz. Kodunuz
   incelendikten sonra contrib dizinine konacaktır.
   
    5.3) Bir tuple dondürmek icin bir C fonksiyonunu nasil yazarım?
    
   PostgreSQL 7.3 sürümü ile birlikte, C, PL/PgSQL ve SQL kullanılarak
   tablo-döndüren fonksiyonlar tamamen desteklenmektedir. Ayrıntılı bilgi
   için PostgreSQL 7.3.2 Kullanıcı Rehberi'ne bakabilrisiniz. Bir örneği
   contrib/tablefunc içinde bulabilirsiniz.
   
    5.4) Bir kaynak dosyasında değişiklik yaptım. Yeniden derlememe rağmen
    değişiklik geçerli olmuyor. Neden?
    
   Makefile'lar include dosyaları için tam bir bağımlılık içermezler.
   Öncelikle make clean, ardından da baska bir make işlemi yapmanız
   gerekir. GCC kullanıyorsanız, configure betiğinin --enable-depend
   seçeneğini, derleyicinin bağımlılıkları otomatik olarak hesaplaması
   için kullanabilirsiniz.