Update Turkish FAQ, Devrim GUNDUZ

1 files changed, 153 insertions, 160 deletions

diff --git a/doc/FAQ_turkish b/doc/FAQ_turkish
index e9e23986fb..494ee46845 100644
--- a/doc/FAQ_turkish
+++ b/doc/FAQ_turkish
@@ -1,11 +1,11 @@
 		PostgreSQL için Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
                                        
-   Son güncelleme : 19.05.2003 Cuma 05:03
+   Son güncelleme : 23 Şubat 2004  Pazartesi - 13:34:26
 
    Bruce Momjian (pgman@candle.pha.pa.us)
-   Çeviren : Devrim GÜNDÜZ (devrim@gunduz.org), Nicolai Tufar (ntufar@yahoo.com), Volkan Yazıcı (volkany@celiknet.com)
+   Çeviren : Devrim GÜNDÜZ (devrim@gunduz.org), Nicolai Tufar (ntufar@yahoo.com), Volkan YAZICI (vyazici@phreaker.net)
    
-   Bu belgenin en güncel hali, http://www.gunduz.org/seminer/pg/FAQ_turkish ve 
+   Bu belgenin en güncel hali, http://www.gunduz.org/seminer/pg/FAQ_turkish.html ve 
    http://www.PostgreSQL.org/docs/faq-turkish.html 
    adreslerinde gorülebilir.
    
@@ -60,7 +60,7 @@
                                       
    4.1) Binary cursor ve normal cursor arasındaki fark nedir?
    4.2) Sorgunun sadece ilk birkaç satırını nasıl SELECT edebilirim?
-   4.3) psql'in içinde gördüğüm tabloların ya da diğer şeylerin listesini nasil alabilirim?
+   4.3) psql'in içinde gördüğüm tabloların ya da diğer şeylerin listesini nasıl alabilirim?
    4.4) Bir tablodan bir kolonu nasıl kaldırabilirim?
    4.5) Bir satır, tablo ve veritabanı icin en fazla büyüklük nedir? 
    4.6) Tipik bir metin dosyasındaki veriyi saklamak için ne kadar disk alanı gereklidir?
@@ -69,8 +69,8 @@
    4.9) Query-optimizer in sorgularımı nasıl değerlendirdigini, işleme soktuğunu nasıl görebilirim?
    4.10) R-tree index nedir?
    4.11) Genetic Query Optimizer nedir?
-   4.12) Düzenli ifade (Regular Expression) aramalarını ve büyük/küçük harfe duyarsız aramaları nasil yapabilirim?
-	Bu büyük(küçük harfe duyarlı aramalar için indeksi nasil kullanabilirim?
+   4.12) Düzenli ifade (Regular Expression) aramalarını ve büyük/küçük harfe duyarsız aramaları nasıl yapabilirim?
+	Bu büyük(küçük harfe duyarlı aramalar için indeksi nasıl kullanabilirim?
 
    4.13) Bir sorguda, bir alanın "NULL" olduğunu nasıl ortaya çıkarabilirim?
    4.14) Çesitli karakter tipleri arasındaki farklar nelerdir?
@@ -89,7 +89,7 @@
    4.23) Outer join işlemini nasıl yapabilirim?
    4.24) Aynı anda birden fazla veritabanında nasıl işlem yapabilirim?
    4.25) Bir fonksiyondan nasıl çoklu satır ya da kolon döndürebilirim?
-   4.26) Neden Pl/PgSQL fonksiyonları içinden güvenli bir şekilde tablo yaratma/kaldırma işlemlerini yapamıyoruz?
+   4.26) Neden PL/pgSQL fonksiyonları içinden güvenli bir şekilde tablo yaratma/kaldırma işlemlerini yapamıyoruz?
    4.27) Hangi replikasyon seçenekleri bulunmaktadır?
    4.28) Hangi şifreleme seçenekleri bulunmaktadır?
 	
@@ -169,14 +169,14 @@
    libpq C kütüphanesini, psql ve diger arabirimleri ve binary dosyaları, MS
    Windows ortamlarında çalısması için derlemeniz mümkündür. Bu örnekte  istemcide
    MS Windows çalısıyor ve desteklenen Unix platformlarından birinde çalısan PostgreSQL
-   sunucuna TCP/IP ile baglanmaktadır. Dağıtım içindeki win31.mak dosyası ile,
+   sunucuna TCP/IP ile baglanmaktadır. Dağıtım içindeki win32.mak dosyası ile,
    Win32 libpg kütüphanesi ve psql yaratabilirsiniz. PostgreSQL aynı zamanda ODBC
    istemcileri ile haberlesebilmektedir.
 
    Sunucu
 
-   Veritabanı sunuucsu Cygwin kullanarak Windows NT, 2K ya da XP üzerinde calistirilabilir.
-   Dagıtım içindeki pgsql/doc/FAQ_MSWıN dosyasını ya da web sitemizdeki MS Windows FAQ'u
+   Veritabanı sunucusu Cygwin kullanarak Windows NT, 2K ya da XP üzerinde çalıştırılabilir.
+   Dağıtım içindeki pgsql/doc/FAQ_MSWıN dosyasını ya da web sitemizdeki MS Windows FAQ'u
    inceleyebilirsiniz. 
 	
    Doğal Windows NT/2000/XP portu için şu anda çalışmalar devam etmektedir. Windows sürümü  
@@ -185,15 +185,15 @@
  	
    Ayrıca, http://forge.novell.com adresinde Novell Netware 6 portu bulunmaktadır.  
 
-       1.5) PostgreSQL'in nereden indirebilirim?
+       1.5) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?
     
    PostgreSQL için ana anonim ftp sitesi ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub ' dur.
    Yansılar için, ana web sayfamıza bakabilirsiniz.
    
    1.6) Desteği nereden alabilirim?
     
-   Ana e-posta listesi : pgsql-general@PostgreSQL.org. PostgreSQL konusundaki tartısmalara
-   açıktır. Üye olmak için, asagıdaki satırları e-postanizin body kısmına (konu kısmına degil)
+   Ana e-posta listesi : pgsql-general@PostgreSQL.org. PostgreSQL konusundaki tartışmalara
+   açıktır. Üye olmak için, asağıdaki satırları e-postanızın gövde kısmına (konu kısmına değil)
    yazıp, pgsql-general-request@PostgreSQL.org adresine gönderin:
 
     subscribe
@@ -207,30 +207,30 @@
 
    yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.
 
-   Digest postalar, ana liste 30k civarında e-postaya ulastiginda üyelere gönderilmektedir.
+   Digest postalar, ana liste 30k civarında e-postaya ulastığında üyelere gönderilmektedir.
 
    Buglar için bir e-posta listesi bulunmaktadır. Bu listeye üye olmak için,
-   email to pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org adresine, body kısmında
+   pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org adresine, body kısmında
 
     subscribe
     end
 
     yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.
 
-   Aynı zamanda, gelistiriciler için tartısma listesi bulunmaktadır. Bu listeye üye olmak
-   için,  pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org adresine,  body kısmında
+   Aynı zamanda, geliştiriciler için tartışma listesi bulunmaktadır. Bu listeye üye olmak
+   için,  pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org adresine,  gövde kısmında
 
     subscribe
     end
 
    yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.
 
-   Bunun dısındaki e-posta listelerine ve PostgreSQL hakkında bilgiye, PostgreSQL WWW 
-   ana sayfasından ulasabilirsiniz:
+   Bunların dışındaki e-posta listelerine ve PostgreSQL hakkında bilgiye, PostgreSQL WWW 
+   ana sayfasından ulaşabilirsiniz:
    
      http://www.PostgreSQL.org
 
-   Aynı zamanda, EFNet üzerinde, #PostgreSQL adlı bir ıRC kanalı bulunmaktadır. Bunun için,
+   Aynı zamanda, EFNet ve OpenProjects üzerinde, #PostgreSQL adlı bir IRC kanalı bulunmaktadır. Bunun için,
     irc -c '#PostgreSQL' "$USER" irc.phoenix.net Unix komutunu kullanabilirsiniz.
    
    Ticari destek veren firmaların listesine,
@@ -318,7 +318,7 @@
    PostgreSQL mevcut büyük ticari veritabanlarinin, transaction, subselect, 
    trigger, view, foreign key referential integrity ve sophisticated locking gibi
    tüm özelliklerine sahiptir. Onlarin sahip olmadiklari, kullanici-tanimli tipler 
-   (user-defined types), rules, inheritance  ve lock cakısmalarini düsürmek icin 
+   (user-defined types), rules, inheritance  ve lock cakışmalarını düşürmek için 
    multi-version uyumluluk özellikleri bulunmaktadir.
           
    Performans (Başarım)
@@ -460,7 +460,7 @@
    ve $PGDATA_pg_hba.conf dosyasını düzenleyerek  host-based authentication'a 
    olanak vermezseniz, baglantı yapamayacaklardır. 
    
-       3.6) Veritabani motorunu daha iyi basarim icin nasil ayarlayabilirim?
+       3.6) Veritabani motorunu daha iyi basarim icin nasıl ayarlayabilirim?
   
    Indexler sorguları hızlandırabilir. EXPLAIN komutu, PostgreSQL'in sorgunuzu nasıl
    yorumladığını ve hangi indexleri kullandigini görmenize izin verir.
@@ -577,17 +577,15 @@
     
    DECLARE yardım sayfasina bakiniz.
    
-       4.2) Sorgunun sadece ilk birkaç satırını nasil SELECT edebilirim?
+       4.2) Sorgunun sadece ilk birkaç satırını nasıl SELECT edebilirim?
 	    
    FETCH yardım sayfasina bakiniz, aya da  SELECT ... LIMIT.... kullanınız.
    
-   The entire query may have to be evaluated, even if you only want the
-   first few rows. Consider a query that has an ORDER BY. ıf there is an
-   index that matches the ORDER BY, PostgreSQL may be able to evaluate
-   only the first few records requested, or the entire query may have to
-   be evaluated until the desired rows have been generated.
+   İlk birkaç satırı almak isteseniz bile, tüm sorgu değerlendirilmek durumunda kalınabilir. ORDER BY içeren bir 
+   sorgu düşünün. Eğer ORDER BY işe eşleşen bir index varsa, PostgreSQL istenen ilk birkaç satırı işleyebilir, ya da
+   tüm sorgu istenen satırlar üretilene kadar işlenebilir.
    
-       4.3) psql'in içinde gördügüm tablolarin ya da diger seylerin listesini nasil alabilirim?
+       4.3) psql'in içinde gördügüm tablolarin ya da diger seylerin listesini nasıl alabilirim?
     
    pgsql/src/bin/psql/describe.c içindeki psql kaynak kodunu okuyabilirsiniz. Bu kod, 
    psql'in \ ile baslayan komutlarının çıktısını olusturan SQL komutlarini içerir. Aynı 
@@ -612,8 +610,8 @@
   
     Sınırlar:   
  
-    Veritabani icin en fazla büyüklük nedir?			Sınırsız (4 TB'lık veritabanı bulunmaktadır)
-    Bir tablo icin en fazla büyüklük nedir?			16 TB
+    Veritabani icin en fazla büyüklük nedir?			Sınırsız (32 TB'lık veritabanı bulunmaktadır)
+    Bir tablo icin en fazla büyüklük nedir?			32 TB
     Bir satır için en fazla büyüklük nedir?			1.6 TB
     Bir alan için en fazla büyüklük nedir?			1 GB
     Tabloda en fazla satır sayısı kaçtır?			Sınırsız
@@ -664,7 +662,7 @@
    
    NULL değerler bitmapler içinde tutulur; dolayısıyla çok az yer kaplarlar.
 
-       4.7) Veritabanında hangi tablo ya da indexlerin tanımlandıgını nasil görebilirim?
+       4.7) Veritabanında hangi tablo ya da indexlerin tanımlandıgını nasıl görebilirim?
     
     psql, bu tür bilgileri göstermek için, \ ile başlayan bir çok komut sunmaktadır. 
     \? komutu ile bu komutları görebilirsiniz. Ayrıca, bunları açıklayan ve pg_ ile başlayan 
@@ -675,69 +673,67 @@
    sistem dosyalarindan bilgiyi almak için gereksinim duyulan  bir çok SELECTleri gösterir.
 
     4.8) Sorgularım cok yavaş, ya da indexlerimi kullanmıyorlar. Neden? 
-
- Indexes are not automatically used by every query. Indexes are only used if the table is larger than a minimum size,
-and the query selects only a small percentage of the rows in the table. This is because the random disk access caused
-by an index scan can be slower than a straight read through the table, or sequential scan.
-
-To determine if an index should be used, PostgreSQL must have statistics about the table. These statistics are
-collected using VACUUM ANALYZE, or simply ANALYZE. Using statistics, the optimizer knows how many rows are in the
-table, and can better determine if indexes should be used. Statistics are also valuable in determining optimal join
-order and join methods. Statistics collection should be performed periodically as the contents of the table change.
-
-Indexes are normally not used for ORDER BY or to perform joins. A sequential scan followed by an explicit sort is
-usually faster than an index scan of a large table.
-However, LIMIT combined with ORDER BY often will use an index because only a small portion of the table is returned.
-In fact, though MAX() and MIN() don't use indexes, it is possible to retrieve such values using an index with ORDER
-BY and LIMIT:
+Indexler her sorgu tarafından otomatik olarak kullanılmazlar. Indexler eğer bir tablonun büyüklüğü minimum bir 
+büyüklükten fazla ise ve sorgu tablodaki satırların sadece küçük bir yüzdesini seçiyorsa kullanılır. Bunun nedeni, 
+index erişiminin neden olduğu raslansal disk erişimi nin diskin ya da tablonun sıralı okunmasından daha yavas 
+olabilmesidir.
+
+Bir index'in kullanılıp kullanılmayacağını belirlemek için, PostgreSQL tablo hakkındaki istatistiklere gereksinmesi 
+vardır. Bu istatistikler, VACUUM ANALYZE kullanılarak toplanırlar. Optimizer, istatistikleri kullanarak, tabloda kaç 
+satır olduğunu ve bilir ve indexin kullanılıp kullanılmayacağına daha iyi karar verir. Istatistikler, aynı zamanda en 
+uygun join sırasını ve yöntemini belirlemekte çok önemlidir. İstatistik toplanması, tablo içerikleri değiştikçe 
+periyodik olarak yapılmalıdır.
+
+Indexler normalde ORDER BY sorguları ya da join işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılmazlar. Açık bir sıralamayı 
+takip eden sıralı bir arama (sequential scan), büyük bir tabloda index araması yapmaktan genelde daha hızlıdır.
+Ancak, ORDER BY ile birleşmiş LIMIT genellikle bir index kullanacaktır; çünkü tablonun sadece belirli bir miktarı 
+döndürülecektir. Aslında, MAX() ve MIN() fonksiyonlarının index kullanmamalarından dolayı, bu gibi değerleri ORDER BY 
+ve LIMIT kullanarak da almak olasıdır:
 
     SELECT col
     FROM tab
     ORDER BY col [ DESC ]
     LIMIT 1;
 
-   Eğer optimizer'in sequential scan işleminde hata yaptığını düşünüyorsanız, SET enable_seqscan TO 'off' 'u kullanınız 
-   ve index scan'in hala hızlı olup olmadığını görmek için testler yapınız.
+Eğer optimizer'ın sıralı arama yapmasının yanlış olduğuna inanıyorsanız, SET enable_seqscan TO 'off' kullanın ve 
+index kullanan aramaların hala daha hızlı olup olmadığını görün.
 
-   LIKE ya da ~ gibi operatorler kullaniyorsanız, indeksler sadece aşağıdaki koşullarda kullanılabilir:
+LIKE ya da ~ gibi operatörler kullanıyorsanız, index'ler sadece aşağıdaki koşullarda kullanılabilir:
 
-    * Arama dizininin başı, dizinin başı ile bağlanmalıdır. Yani, 
-	  o LIKE sorguları % ile başlamamalıdır.
-	  o Düzenli ifade sorguları ^ işe başlamamalıdır.
+    * Arama dizininin başı, dizinin başı ile bağlanmalıdır. Yani,
+          o LIKE sorguları % ile başlamamalıdır.
+          o Düzenli ifade sorguları ^ işe başlamamalıdır.
     * Arama metni bir karakter sınıfı ile başlayamaz. Örnek: [a-e]
-    * ILIKE ve ~* gibi  büyük/küçük harfe duyarsız  aramalar indekslerden yararlanmazlar. Onun yerine, bölüm 4.12'de 
-anlatılan fonksiyonel indeksleri kullanabilirsiniz.
-    * initdb sırasında öntanımlı C localei kullanılmalıdır.
+    * ILIKE ve ~* gibi büyük/küçük harfe duyarsız aramalar index'lerden yararlanmazlar. Onun yerine, bölüm 4.12'de 
+anlatılan fonksiyonel index'leri kullanabilirsiniz.
+    * initdb sırasında öntanımlı C locale'i kullanılmalıdır.
 
  4.9) query-optimizer in sorgularımı nasıl değerlendirdiğini, işleme soktuğunu nasıl görebilirim?
     
    EXPLAIN yardım sayfasına bakınız.	
    
        4.10) R-tree index nedir?
+R-tree index, uzaysal (spatial) verileri indexlemek için kullanılır. Bir hash index, dizi aramalarında (range search) 
+kullanılamaz. B-tree index dizi aramalarında sadece tek boyutlu çalışmaktadır. R-tree, çok boyutlu veriyi destekler. 
+Örneğin, eğer bir R-tree index point veri tipi üzerinde inşa edililebilirse, sistem "select all points within a 
+bounding rectangle" gibi sorgulara daha verimli yanıtlar verecektir.
 
-   An R-tree index is used for indexing spatial data. A hash index can't handle range searches. A B-tree index only
-handles range searches in a single dimension. R-trees can handle multi-dimensional data. For example, if an R-tree
-index can be built on an attribute of type point, the system can more efficiently answer queries such as "select all
-points within a bounding rectangle."
-
-The canonical paper that describes the original R-tree design is:
+Orijinal R-tree tasarımını açıklayan belge:
 
-Guttman, A. "R-trees: A Dynamic Index Structure for Spatial Searching." Proceedings of the 1984 ACM SIGMOD Int'l Conf
+Guttman, A. "R-trees: A Dynamic Index Structure for Spatial Searching." Proceedings of the 1984 ACM SIGMOD Int'l Conf 
 on Mgmt of Data, 45-57.
 
-Bu paperi, Stonebraker'ın "Readings in Database Systems" kitabında bulabilirsiniz.
+Bu belgeyi, Stonebraker'ın "Readings in Database Systems" kitabında bulabilirsiniz.
+
+Gömülü R-tree indexleri poligon ve boxları kullanabilir. Teorik olarak, R-tree indexlerin özelliklerini 
+genişletmek bir miktar çaba gerektirir ve bunun nasıl yapılacağına dair bir belgemiz henüz bulunmamaktadır.
 
-Built-in R-trees can handle polygons and boxes. In theory, R-trees can be extended to handle higher number of
-dimensions. In practice, extending R-trees requires a bit of work and we don't currently have any documentation on
-how to do it.
-    
        4.11) Genetic Query Optimizer nedir?
   
    GEQO modülü, Genetic Algorith(GA) kullanılarak tablolar birleştirildiğinde sorgu optimizasyonunu hızlandırır. 
-   It  allows the handling of large   join queries through nonexhaustive search.
-   
-    4.12) Düzenli ifade (Regular Expression) aramalarını ve büyük/küçük harfe duyarsız aramaları nasil yapabilirim?
-	Bu büyük(küçük harfe duyarlı aramalar için indeksi nasil kullanabilirim?
+
+    4.12) Düzenli ifade (Regular Expression) aramalarını ve büyük/küçük harfe duyarsız aramaları nasıl yapabilirim?
+	Bu büyük(küçük harfe duyarlı aramalar için indeksi nasıl kullanabilirim?
     
    ~ operatörü düzenli ifade eşleşmesi ve ~*  büyük/küçük harfe duyarsız düzenli ifade eşleşmesi yapar.
    Büyük/küçük harfe duyarlı olan LIKE'in  büyük/küçük harfe duyarsız olan biçini ILIKE'tır ve PostgreSQL
@@ -753,7 +749,7 @@ how to do it.
 
     CREATE INDEX tabindex on tab (lower(col));
 
-    4.13)  Bir sorguda, bir alanin "NULL" oldugunu nasil ortaya çıkarabilirim?
+    4.13)  Bir sorguda, bir alanin "NULL" oldugunu nasıl ortaya çıkarabilirim?
     
    Kolonu, IS NULL ve IS NOT NULL ile test edebilirsiniz.
    
@@ -779,14 +775,14 @@ BYTEA           bytea           variable-length byte array (null-byte safe)
    doldurur; ancak VARCHAR(n) sadece verilen karakterleri saklar.BYTEA binary veri saklamak içindir; ayrıca "NULL" bayt 
    içeren değerleri de saklar. Burada anlatılan üç veri tipi de benzer başarım karakteristiklere sahiptir.
    
-       4.15.1) Nasil serial/otomatik artan(auto-incrementing) bir alan yaratabilirim?
+       4.15.1) nasıl serial/otomatik artan(auto-incrementing) bir alan yaratabilirim?
     
      PostgreSQL'de SERIAL veri tipi vardır. Bu veri tipi bir sequence ve kolon üzerinde bir indeks yaratır.
 
     Örnek, aşağıdaki sorgu:
 
     CREATE TABLE person (
-        id   SERıAL,
+        id   SERIAL,
         name TEXT
     );
 
@@ -803,19 +799,16 @@ BYTEA           bytea           variable-length byte array (null-byte safe)
   tekil bir sayı olarak alabilirsiniz. Ancak, veritabanınızın dump'ını alıp yeniden yüklerseniz, OID değerlerini
   koruyabilmek için pg_dump'ın -o parametresini ya da "COPY WITH OIDS" seçeneğini kullanmanız gerekecektir.
    
-   4.15.2) SERIAL girişinin degerini nasil alabilirim?
-    
-One approach is to retrieve the next SERIAL value from the sequence object with the nextval() function before
-inserting and then insert it explicitly. Using the example table in 4.15.1, an example in a pseudo-language would
-look like this:
+   4.15.2) SERIAL girişinin degerini nasıl alabilirim?
+
+  Bir yaklaşım, sequence nesnesindeki SERIAL değerini, veriyi girmeden önce nextval() ile alıp, aldığınız değeri 
+kendinizin girmesidir. 4.15.1'deki örnek tabloyu kullanarak bir örnek verelim:
 
     new_id = execute("SELECT nextval('person_id_seq')");
     execute("INSERT INTO person (id, name) VALUES (new_id, 'Blaise Pascal')");
 
-You would then also have the new value stored in new_id for use in other queries (e.g., as a foreign key to the
-person table). Note that the name of the automatically created SEQUENCE object will be named
-<table>_<serialcolumn>_seq, where table and serialcolumn are the names of your table and your SERIAL column,
-respectively.
+  Diğer sorgular için new_id'de yeni değerin saklanması gerekir. Otomatik olarak yaratılan SEQUENE nesnesinin adı,
+  <tablo adı>_<serial kolonu adı>_seq şeklinde olacaktır (< > işaretleri olmadan).
 
  Alternatif olarak, atanmış SERIAL değerini, değer girildikten sonra currval() fonksiyonu ile alabilirsiniz:
 
@@ -823,8 +816,8 @@ respectively.
     new_id = execute("SELECT currval('person_id_seq')");
 
   Son olarak, ön tanımlı değeri bulmak için INSERT ifadesinden dönen OID değerini kullanabilirsiniz; ancak bu
-  en az taşınabilir çözüm olacaktır. Perl'de, Edmund Mergl'in DBD:Pg mödülü ile birlikte DBI kullanarak, oid değeri
-  $sth->execute() çalıştırıldıktan sonra $sth->(pg_oid_status) ile alınabilir.
+  en az taşınabilir çözüm olacaktır. Perl'de, Edmund Mergl'in DBD:Pg mödülü ile birlikte DBI kullanarak, OID değeri
+  $sth->execute() çalıştırıldıktan sonra $sth->(pg_OID_status) ile alınabilir.
 
        4.15.3) currval() ve  nextval() diger kullanicilara sorun yaratmaz mı?
     
@@ -838,41 +831,34 @@ respectively.
    bitene kadar o değer kilitlenmez. Bu, iptal edilen transaction işlemleri nedeniyle boşluklara neden olur. 
 
     4.16) OID nedir? TID nedir?
-    
-   OıDs are PostgreSQL's answer to unique row ids. Every row that is
-   created in PostgreSQL gets a unique OıD. All OıDs generated during
-   initdb are less than 16384 (from backend/access/transam.h). All
-   user-created OıDs are equal to or greater than this. By default, all
-   these OıDs are unique not only within a table or database, but unique
-   within the entire PostgreSQL installation.
-   
-   PostgreSQL uses OıDs in its internal system tables to link rows
-   between tables. These OıDs can be used to identify specific user rows
-   and used in joins. ıt is recommended you use column type OıD to store
-   OıD values. You can create an index on the OıD field for faster
-   access.
-   
-   OıDs are assigned to all new rows from a central area that is used by
-   all databases. ıf you want to change the OıD to something else, or if
-   you want to make a copy of the table, with the original OıDs, there is
-   no reason you can't do it:
-        CREATE TABLE new_table(old_oid oid, mycol int);
-        SELECT old_oid, mycol ıNTO new FROM old;
+
+OIDler, tekil satır numaralarına PostgreSQL'in yanıtıdır. PostgreSQL'de yaratılan her sayı, tekil bir OID alır. 
+initdb işlemi sırasında yaratılan tüm OID'ler 16384'ten küçüktür (backend/access/transam.h). Kullanıcılar tarafından 
+yaratılan tüm OID'ler bu sayıya eşit ya da bu sayıdan büyüktür. Varsayılan durumda, tüm bu OIDler sadece bir tablo ya 
+da veritabanında değil, tüm PostgreSQL kurulumunda tekildir.
+
+PostgreSQL OIDleri, tablolar arasında satırları ilişkilendirmek için kendi iç tablolarında kullanır. Bu OIDler 
+belirli kullanıcı satırlarını belirtmek için kullanabilir ve join işlemlerinde kullanılır. OID değerlerini saklamak 
+için OID kolon tipini kullanmanız önerinir. Daha hızlı bir erişim için, OID alanında bir index yaratabilirsiniz.
+
+OID'ler yeni satırlara, tüm veritabanları tarafında kullanılan ortak bir alandan atanırlar. Eğer OID'i başka bir 
+değere eşitlemek isterseniz ya da tablonun bir kopyasını orijinal OIDler ile çıkarmak isterseniz, bu mümkündür:
+
+        CREATE TABLE new_table(old_OID OID, mycol int);
+        SELECT old_OID, mycol ıNTO new FROM old;
         COPY new TO '/tmp/pgtable';
         DELETE FROM new;
-        COPY new WıTH OıDS FROM '/tmp/pgtable';
+        COPY new WITH OIDS FROM '/tmp/pgtable';
 
-   OıDs are stored as 4-byte integers, and will overflow at 4 billion. No
-   one has reported this ever happening, and we plan to have the limit
-   removed before anyone does.
-   
-   TIDs are used to identify specific physical rows with block and offset
-   values. TıDs change after rows are modified or reloaded. They are used
-   by index entries to point to physical rows.
+OIDler 4-bit tamsayı olarak saklanırlar ve 4 milyarda overflow olacaktır. Kimse bu sayıya ulaştığına dair bir bilgi 
+iletmedi ve bu sınırı kimse bu sınıra ulaşmadan kaldıracağız.
+
+TIDler, belirli fiziksel satırlar block ve offset değerleri ile belirtmekte kullanılır. TIDler, satırlar değiştiğinde 
+ya da yeniden yüklendiğinde değişirler. Index girdileri tarafından fiziksel satırları göstermek için kullanılırlar.
    
        4.17) PostgreSQL'de kullanılan bazı terimlerin anlamları nelerdir?
     
-   Kaynak kodun bir kısmı ve eski belgeler, daha genis kullanım alanı olan terimleri
+   Kaynak kodun bir kısmı ve eski belgeler, daha geniş kullanım alanı olan terimleri
    kullanırlar. Bunların bazıları:
 
      * table, relation, class
@@ -892,31 +878,31 @@ respectively.
    
        4.18) Neden  "ERROR: Memory exhausted in AllocSetAlloc()"? hatasını alıyorum?
     
-   Sisteminizde sanal belleginizi tüketmis olabilirsiniz, ya da çekirdeginiz
-   belli kaynaklar icin düşük bir sınıra sahip olabilir. postmasteri baslatmadan önce 
-   asagidakileri deneyebilirsiniz:
+   Sisteminizde sanal belleğinizi tüketmis olabilirsiniz, ya da çekirdeğiniz
+   belli kaynaklar icin düşük bir sınıra sahip olabilir. Postmaster'i başlatmadan önce 
+   aşağıdakileri deneyebilirsiniz:
 
     ulimit -d 262144
     limit datasize 256m
 
    Kabuğunuza bağlı olarak, bunlardan sadece biri olumlu sonuç verecektir, ama
    bu işlem veri segment sınırınızı arttıracak, ve belki de sorgunuzun tamamlanmasını
-   saglayacaktır. Bu komut, varolan isleme (current process) ve komut çalıstırıldıktan
-   sonraki tüm alt islemlere uygulanir. Eger SQL istemcinizle, backendin çok fazla veri 
-   döndürmesi nedeniyle bir sorun yasıyorsanız, bunu istemciyi baslatmadan önce deneyiniz.
+   saglayacaktır. Bu komut, varolan sürece (current process) ve komut çalıstırıldıktan
+   sonraki tüm alt islemlere uygulanır. Eğer SQL istemcinizle, backendin çok fazla veri 
+   döndürmesi nedeniyle bir sorun yaşıyorsanız, bunu istemciyi başlatmadan önce deneyiniz.
    
-       4.19) Hangi PostgreSQL sürümünü çalıstırdıgımı nasil görebilirim?
+       4.19) Hangi PostgreSQL sürümünü çalıstırdıgımı nasıl görebilirim?
     
-   psql arabiriminde, select version(); yazınız.
+   psql arabiriminde, SELECT version(); yazınız.
    
    4.20) Neden large-object islemlerim, "invalid large obj descriptor"? hatasını veriyor?
 
-   Large object islemlerinizin uclarina, yani  lo_open ... lo_close komutlarının çevresine, 
-    BEGIN WORK ve COMMIT koymanız gerekmektedir;
+   Large object işlemlerinizin uçlarına, yani  lo_open ... lo_close komutlarının çevresine, 
+    BEGIN WORK ve COMMIT koymanız gerekmektedir.
 
    Eger ODBC gibi bir istemci arabirimi kullanıyorsanız, auto-commit'i kapatmanız gerekebilir.
    
-   4.21) Su andaki zamanı öntanımlı deger olarak kabul eden How do ı create a column that will default to the current time?
+   4.21) Şu andaki zamanı öntanımlı değer olarak kabul eden kolonu nasıl yaratabilirim?
     
    Alttakini kullanabilirsiniz:
 
@@ -924,25 +910,29 @@ respectively.
 	CREATE TABLE test (x int, modtime timestamp DEFAULT CURRENT_TIMESTAMP );
 
    4.22) Neden IN kullanan subquerylerim çok yavas?
-    
-   Currently, we join subqueries to outer queries by sequentially scanning the result of the subquery for 
-   each row of the outer query. IN' i EXISTS ile değiştirerek bir çözüme ulaşılabilir.
 
-SELECT *
+7.4 sürümünden önce, subqueryler. Eğer subquery sadece birkaç satır ve outer query bol sayıda satır döndürüyorsa, IN 
+en hızlısıdır. Sorguları hızlandırmak için IN yerine EXISTS kullanın:
+
+    SELECT *
     FROM tab
-    WHERE col1 ıN (SELECT col2 FROM TAB2)
+    WHERE col IN (SELECT subcol FROM subtab);
+
+sorgusunu, aşağıdaki ile değiştirin:
 
-   to:
-SELECT *
+    SELECT *
     FROM tab
-    WHERE EXıSTS (SELECT col2 FROM TAB2 WHERE col1 = col2)
+    WHERE EXISTS (SELECT subcol FROM subtab WHERE subcol = col);
 
-   Bu sınırlamayı ilerdeki sürümlerimizde düzeltmeyi planlamaktayız.
+ Bunun hızlı olabilmesi için, subcol'un indekslenmiş bir kolon olması gerekmektedir.
+ 
+	7.4 sürümü ve sonrasında, IN aslında normal sorgularla aynı karmaşık join tekniklerini kullanır ve EXISTS'e tercih 
+	edilir.
    
-       4.23) Outer join islemini nasil yapabilirim?
+       4.23) Outer join islemini nasıl yapabilirim?
     
-   PostgreSQL outer joins islemlerini SQL standartlarını kullanarak gerçeklestirmektedir.
-   Asagida 2 örnek bulunmaktadır:
+   PostgreSQL outer join işlemlerini SQL standartlarını kullanarak gerçekleştirmektedir.
+   Aşağıda 2 örnek bulunmaktadır:
 
     SELECT *
     FROM t1 LEFT OUTER JOıN t2 ON (t1.col = t2.col);
@@ -952,9 +942,9 @@ SELECT *
     SELECT *
     FROM t1 LEFT OUTER JOıN t2 USıNG (col);
 
-   Bu özdes sorgular t1.col ' i  t2.col'ye join ederler ve aynı zamanda t1'deki unjoined satırları 
-   (t2'de eslenmenis olanlarla) döndürürler. RıGHT JOıN t2'nin unjoined satırlarını ekleyecektir.
-   Bir FULL join, eşleşmiş btün satırları ve t1 ile t2'den tüm bağlanmamış (unjoined) satırları alır.
+   Bu özdeş sorgular t1.col ' i  t2.col'ye join ederler ve aynı zamanda t1'deki unjoined satırları 
+   (t2'de eşlenmenis olanlarla) döndürürler. RIGHT JOıN t2'nin unjoined satırlarını ekleyecektir.
+   Bir FULL join, eşleşmiş bütün satırları ve t1 ile t2'den tüm bağlanmamış (unjoined) satırları alır.
    OUTER sözcüğü seçimseldir ve LEFT, RIGHT ve FULL join işlemlerinde olduğu kabul edilir. Sıradan 
    join işlemleri INNER join olarak adlandırılır.
 
@@ -970,28 +960,28 @@ SELECT *
     WHERE tab1.col1 NOT ıN (SELECT tab2.col1 FROM tab2)
     ORDER BY col1
 
-       4.24) Ayni andan birden fazla veritabaninda nasil islem yapabilirim?
-    
+       4.24) Aynı anda birden fazla veritabanında nasıl işlem yapabilirim?
+
    Mevcut veritabanınız dısındaki baska bir veritabanınızı sorgulamanızın bir yolu bulunmamaktadır.
    bunun nedeni, PostgreSQL'in veritabanına özel sistem katalogları yüklemesidir. Bu nedenle, 
-   cross-database bir sorgunun nasil davranacagını kestirmek zordur.
+   cross-database bir sorgunun nasıl davranacagını kestirmek zordur.
    
-   contrib/dblink fonksiyon çağrılarını kullanarak cross-database sorgulara izin verid. Tabii ki, 
-   bir istemci degisik veritabanlarına aynı anda erisim saglayabilir ve bilgiyi bu sekilde
-   birlestirebilir.
+   contrib/dblink fonksiyon çağrılarını kullanarak cross-database sorgulara izin vermektedir. Tabii ki, 
+   bir istemci değişik veritabanlarına aynı anda erişim sağlayabilir ve bilgiyi bu sekilde
+   birleştirebilir.
 
    4.25) Bir fonksiyondan nasıl çoklu satır ya da kolon döndürebilirim?
 
    7.3 sürümünde, bir fonksiyondan kolaylıkla çoklu satır ya da sütun döndürebilirsiniz.
 
-	http://techdocs.postgresql.org/guides/SetReturningFunctions.
+	http://techdocs.postgresql.org/guides/SetReturningFunctions .
 
-   4.26) Neden Pl/PgSQL fonksiyonları içinden güvenli bir şekilde tablo yaratma/kaldırma işlemlerini yapamıyoruz?
+   4.26) Neden PL/pgSQL fonksiyonları içinden güvenli bir şekilde tablo yaratma/kaldırma işlemlerini yapamıyoruz?
 
-   PL/PgSQL fonksiyon içerikleri cacheler. Bunun istenmeyen bir tarafı, eğer bir PL/PgSQL fonksiyonu geçici bir
+   PL/pgSQL fonksiyon içerikleri cacheler. Bunun istenmeyen bir tarafı, eğer bir PL/pgSQL fonksiyonu geçici bir
    tabloya erişiyorsa ve bu tablo ileride kaldırılıp yeniden oluşturulduktan sonra fonksiyon yeniden çağrılırsa,
    fonksiyon çalışmayacaktır; çünkü cachelenmiş fonksiyon hala eski geçici tabloyu gösteriyor olacaktır. Çözüm,
-   geçici tablo erişimleri için PL/PgSQL'de EXECUTE kullanmaktır. Bu, sorgunun her seferinde yeniden işlenmesini
+   geçici tablo erişimleri için PL/pgSQL'de EXECUTE kullanmaktır. Bu, sorgunun her seferinde yeniden işlenmesini
    sağlayacaktır.
 
    4.27) Hangi replikasyon seçenekleri bulunmaktadır?
@@ -1005,33 +995,36 @@ SELECT *
    4.28) Hangi şifreleme seçenekleri bulunmaktadır?
 
     * contrib/pgcrypto SQL sorgularında kullanılabilmesi için şifreleme fonksiyonları içermektedir.
-    * İstemciden sunucuya iletişimi şifrelemenin tek yolu, pg_hba.conf içinde hostssl kullanmaktır.
+    * İstemciden sunucuya iletişimi şifrelemek için, sunucuda ssl seçeneği postgresql.conf içinde açık olmalıdır.
+      Ayrıca,pg_hba.conf dosyası içinde host ya da hostssl kaydı mutlaka olmalıdır ve istemci sslmode 
+      kapatılmamalıdır. (Aynı zamanda,PostgreSQL'in doğal SSL bağlantıları dışında ssh ya da ssl gibi 3.parti 
+      şifrelenmiş veri iletimi de mümkündür.)
     * Veritabanı kullanıcı adı ve şifreleri 7.3 sürümü ile birlikte otomatik olarak şifrelenirler. Önceki 
-     sürümlerde, postgresql.conf içindeki PASSWORD_ENCRYPTION seçeneğini aktif hale getirmeniz gerekmektedir.
+      sürümlerde, postgresql.conf içindeki PASSWORD_ENCRYPTION seçeneğini aktif hale getirmeniz gerekmektedir.
     * Sunucunun kendisini şifreli dosya sistemi üzerinde çalıştırabilirsiniz.
 
      _________________________________________________________________
    
     		PostgreSQL Özelliklerini Genişletmek
 
-    5.1)  Kullanici-tanimli bir fonksiyon yazdim. psql'de çalistirdigim zaman neden core dump ediyor?
+    5.1)  Kullanıcı-tanımlı bir fonksiyon yazdım. psql'de çalıştırdığım zaman neden core dump ediyor?
     
    Sorunun nedeni birden fazla sey olabilir. Kullanici-tanimli fonksiyonunuzu stand-alone bir programda
    calistirmayi deneyiniz.
    
-    5.2) PostgreSQL'e nasil yeni tipler/fonksiyonlar ekleyeiblirim?
+    5.2) PostgreSQL'e nasıl yeni veri tipleri/fonksiyonlar ekleyebilirim?
     
-   Çalısmalarınızı pgsql-hackers e-posta listesine gönderiniz. Kodunuz incelendikten sonra
+   Çalışmalarınızı pgsql-hackers e-posta listesine gönderiniz. Kodunuz incelendikten sonra
    /contrib dizinine konacaktır.
    
-    5.3) Bir tuple dondürmek icin bir C fonksiyonunu nasil yazarım?
+    5.3) Bir tuple döndürmek icin bir C fonksiyonunu nasıl yazarım?
     
-     PostgreSQL 7.3 sürümü ile birlikte, C, PL/PgSQL ve SQL kullanılarak tablo-döndüren 
+     PostgreSQL 7.3 sürümü ile birlikte, C, PL/pgSQL ve SQL kullanılarak tablo-döndüren 
      fonksiyonlar tamamen desteklenmektedir. Ayrıntılı bilgi için "Programmer's Guide" a 
-    bakabilrisiniz. Bir örneği contrib/tablefunc içinde bulabilirsiniz.
+     bakabilirsiniz. Bir örneği contrib/tablefunc içinde bulabilirsiniz.
 
     5.4) Bir kaynak dosyasında değişiklik yaptım. Yeniden derlememe rağmen değişiklik 
-geçerli olmuyor. Neden?
+     geçerli olmuyor. Neden?
     
    Makefile'lar include dosyaları için tam bir bağımlılık içermezler. 
    Öncelikle make clean, ardından da baska bir make işlemi yapmanız gerekir.